Πολύ ακριβά «πλήρωσε τη νύφη» των lockdowns της πανδημίας και τον αντίκτυπο στη «βαριά» βιομηχανία της, τον τουρισμό, η Κρήτη καθώς όχι μόνο κατατάχθηκε το 2020 πρώτη περιφέρεια σε ποσοστό αύξησης της ανεργίας σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά στην Ελλάδα, αλλά και πρώτη σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Τόσο σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Αρχή, την ΕΛ.ΣΤΑΤ., όσο και με την Ευρωπαϊκή, τη Eurostat, το ποσοστό της διαφοράς μεταξύ των δύο ετών είναι 5,6% από το 11,7% του 2019 στο 17,3% το 2020. Το ίδιο το 17,3% ήταν το τρίτο μεγαλύτερο σε ολόκληρη τη χώρα μετά το 21,6% της δυτικής Ελλάδας και το 19,3% της Στερεάς Ελλάδας, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ. Η δε αύξηση της ανεργίας στην Κρήτη το 2020 σε σχέση με το 2019 κατά 5,6% ήταν κατά τη Eurostat το υψηλότερο ποσοστό στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με δεύτερο στην κατάταξη του αρνητικού ρεκόρ το 4,3% στις Βαλεαρίδες Νήσους της Ισπανίας.
Τη λίστα, πάντα σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Στατιστική Αρχή, συμπληρώνουν το 3,6% των Ιονίων νήσων, το 3% του Νότιου Αιγαίου, το 2,6% της περιφέρειας Καμπανίας-Αρδεννών της Γαλλίας, το 2,4% της Εσθονίας, το 2,4% της περιφέρειας Sostines Regionas της Λιθουανίας, το 2,2% σε Βουκουρέστι-Ίλφοβ της Ρουμανίας και το 2,1% διαφορά κοινή για πολλές περιφέρειες, όπως της Στερεάς Ελλάδας, των Κανάριων νησιών της Ισπανίας, της λιθουανικής περιφέρειας Vidurio ir vakaru lietuvos regionas, του βουλγαρικού Severozapaden της Βαλένθιας στην Ισπανία και της περιφέρειας της μεσο-ανατολικής Σουηδίας, Östra Mellansverige.
Καταλύτης η πανδημία
Το ξέσπασμα της πανδημίας άσκησε καταλυτική επίδραση στην ευρωπαϊκή αγορά εργασίας, φρενάροντας ένα εξαετή ανοδικό ρυθμό στους δείκτες απασχόλησης, σύμφωνα με τη σχετική έκθεση της Eurostat. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι δείκτες για τα άτομα ηλικίας 20-64 ετών έπεσαν το 2020 σε σχέση με το 2019 σε 169 από τις 240 περιφέρειες της Ευρώπης για τις οποίες υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία. Ειδικά για τους πιο δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς της Ευρώπης, στους οποίους περιλαμβάνεται και η Κρήτη, η πτώση αυτή ήταν ιδιαίτερα αισθητή για αυτονόητους λόγους.
Με μια οικονομία βασισμένη σε μεγάλο βαθμό στον τουρισμό, ένα σοκ του μεγέθους των περιορισμών λόγω της πανδημίας ήταν λογικό να επιδράσει με τέτοιο ισοπεδωτικό τρόπο στη «βαριά βιομηχανία» περιοχών όπως η Κρήτη, αλλά και άλλες αντίστοιχης δυναμικής περιφέρειες της Ευρώπης.
Η εικόνα στην Ε.Ε.
Σε συνολικό επίπεδο Γηραιάς Ηπείρου, η έκθεση της Eurostat καταγράφει για το 2020 ένα ποσοστό απασχόλησης 72,3%, το οποίο αντιστοιχεί στο εργατικό δυναμικό ηλικίας από 20 έως 64 χρόνων στην Ε.Ε., με την πτώση σε σχέση με το 2019 να φτάνει στις 0,8 ποσοστιαίες μονάδες. Με τον στόχο το ποσοστό των ενεργών εργαζομένων στην Ευρώπη να είναι το 78% ως το 2030, η Ευρωπαϊκή Στατιστική Αρχή σημειώνει ότι μέσα στο 2020 μόνο 69 από τις συνολικά 240 περιφέρειες όπου υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία μπόρεσαν να πιάσουν ή ακόμα και να ξεπεράσουν αυτό το ποσοστό. Οι περισσότερες από αυτές βρίσκονται κυρίως στην Τσεχία, τη Γερμανία, την Εσθονία, την Ολλανδία και τη Σουηδία.
Στον αντίποδα, τα χαμηλότερα ποσοστά απασχόλησης καταγράφηκαν σε αγροτικές ή αραιοκατοικημένες περιοχές, με το μοτίβο να είναι κυρίαρχο κυρίως στη Νότια Ισπανία, τη Νότια Ιταλία, το μεγαλύτερο μέρος της Ελλάδας, τις πιο απομακρυσμένες περιφέρειες της Γαλλίας, καθώς και σε πολλές αγροτικές περιοχές των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης. Σε αρκετές μάλιστα από αυτές, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία της Eurostat, καταγράφηκε έλλειψη σε εξειδικευμένες θέσεις εργασίας, συνεπεία της δυσκολίας προσαρμογής πολλών αγροτικών ή υπαίθριων περιοχών στην αντικατάσταση της παραδοσιακής οικονομίας από τα νέα μοντέλα που επέβαλε η παγκοσμιοποίηση.
Δουλειές στη Γερμανία
Οι υψηλότεροι δείκτες απασχόλησης για το 2020 ήταν εκείνοι σε περιοχές της Νότιας Γερμανίας, όπου το ποσοστό ξεπέρασε το 84%, με το ρεκόρ να πιάνει το νησί Άλαντ της Φιλανδίας, όπου η απασχόληση ήταν στο 86,5%. Πρόκειται για τις εξαιρέσεις στον κανόνα, ο οποίος περιλαμβάνει 61 περιοχές στην Ε.Ε. που κατέγραψαν αύξηση στις θέσεις εργασίας μέσα στην πανδημία, με τα στοιχεία για άλλες δέκα να παραμένουν αμετάβλητα. Αντιθέτως, σε 64 από τις 240 περιφέρειες για τις οποίες υπάρχουν διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία την περίοδο αναφοράς, ο δείκτης απασχόλησης ήταν κάτω από το 70%. Ανάμεσά τους πέντε όπου πάνω από τον μισό πληθυσμό (20-64 ετών) ήταν άνεργος και πιο συγκεκριμένα τρεις στη Νότια Ιταλία, η Καλαβρία, η Καμπάνια και η Σικελία, και δύο της Γαλλίας, η υπερπόντια περιοχή της Μαγιότ και η Γαλλική Γουιάνα.
Εξαιρετικά ενδιαφέρον εύρημα είναι ότι, αν σχεδόν κατά κανόνα ο δείκτης απασχόλησης είναι μεγαλύτερος στις πρωτεύουσες των χωρών, εντούτοις λόγω της πανδημίας εξαίρεση αποτέλεσαν το Βέλγιο και η Αυστρία, όπου καταγράφηκε το ακριβώς αντίθετο. Οι περιφέρειες που πλήρωσαν το βαρύτερο τίμημα της πανδημίας ήταν κυρίως οι παραδοσιακοί ευρωπαϊκοί τουριστικοί προορισμοί, ανάμεσά τους η Κρήτη, οι Βαλεαρίδες νήσοι και τα Κανάρια νησιά στην Ισπανία.
Πρωτιά για τη χώρα – Αυξήθηκε η αυτοαπασχόληση κυρίως στην Ελλάδα
Έχει ενδιαφέρον, ωστόσο, ότι, αν και η ανεργία αυξήθηκε, υπήρξε θετική διαφορά στον δείκτη αυτοαπασχόλησης το 2020 σε σχέση με το 2019 και στην Κρήτη, τόσο ως επιλογή όσο και ως ανάγκη προκειμένου να αποκτήσουν οι εργαζόμενοι κάποιο εισόδημα. Συνολικά σε επίπεδο Ευρώπης το 2020 οι αυτοαπασχολούμενοι ηλικίας 20-64 ετών αντιπροσώπευαν το 13,6% του συνολικού εργατικού δυναμικού κυρίως στις χώρες του Νότου, όπου τα ποσοστά ήταν κατά πολύ μεγαλύτερα, με κυρίαρχες την Ελλάδα με 28% και την Ιταλία με 20,3%. Τα δε χαμηλότερα ποσοστά αυτοαπασχόλησης καταγράφηκαν στη Γερμανία, τη Δανία και το Λουξεμβούργο.
Οι δε δέκα πρώτες θέσεις περιφερειών της Ευρώπης όπου αναφέρθηκαν οι υψηλότεροι δείκτες είναι αποκλειστικά στην Ελλάδα, με την Κρήτη 6η μετά την πρώτη Πελοπόννησο (42,4%), ακολουθούμενη από τα Ιόνια νησιά, τη Δυτική Μακεδονία, τη Δυτική Ελλάδα και τη Στερεά Ελλάδα. Κάτω από την Κρήτη βρίσκεται το Βόρειο Αιγαίο, η Ήπειρος, η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη και η Θεσσαλία. Στον αντίποδα, στο χαμηλότερο ποσοστό με μόλις 4,2% βρίσκεται, πάντα όσον αφορά στην αυτοαπασχόληση, η μητροπολιτική περιοχή του Βουκουρεστίου, στη Ρουμανία, με τις περισσότερες κυρίως στη Γερμανία.
#pgnews
