Η γυναίκα απέναντι από την οποία κάθισα πριν από λίγες ημέρες αποπνέει σιγουριά και μια σχεδόν απτή στιβαρότητα. Αποπνέει «φως» – αυτή τη λέξη επαναλάμβανε ξανά και ξανά, σαν να είναι ο προσωπικός της προορισμός. Το χαμόγελο της φωτεινό, εγκάρδιο. Όμως, πού και πού, μια μικρή σκιά περνούσε από τα μάτια της. Από αυτές τις σκιές που δεν θες να ξαναζήσεις, αλλά δεν μπορείς και να ξεχάσεις. «Δεν ξανακολλάει ποτέ αυτό που σπάει μέσα σου» – είπε. Γιατί αυτό που είχε σπάσει ήταν η ίδια η εμπιστοσύνη της στον άνθρωπο που κάποτε πίστεψε ότι θα είναι το «άλλο της μισό» – και τελικά έγινε η πηγή τριάντα χρόνων σιωπηλής βίας, φόβου, αορατότητας.
Η Φωτεινή – φωτεινή κι η ίδια πια – μιλούσε για το παρελθόν με ένα πικρό χαμόγελο. Αλλά κάθε φορά που το μυαλό της γύριζε σε κάποια σκοτεινή μνήμη, αμέσως επέστρεφε στο σήμερα: δυνατή, όρθια, με όρια. Με φωνή. Πέρασε σχεδόν τρεις δεκαετίες «υπομένοντας». Τρεις δεκαετίες προσπαθώντας να είναι αόρατη, για να μην προκαλέσει την έκρηξή του. Τρεις δεκαετίες που το χαμόγελό της πάλευε να επιβιώσει.
Και όμως, η ίδια αυτή γυναίκα είναι σήμερα η ζωντανή απόδειξη ότι υπάρχει δρόμος πίσω στο φως.
Τριάντα χρόνια σιωπής
«Το άντεξα περίπου τριάντα χρόνια» – λέει. Παντρεύτηκε ανήλικη – 16,5 ετών. Μεγάλωσε σε μια κοινωνία – από αυτές τις μικρές κλειστές κοινωνίες της Κρήτης – όπου «έτσι ήταν τα πράγματα»: ο άντρας αποφασίζει, η γυναίκα ακολουθεί. Δεν είχε οικονομική αυτονομία, ούτε στήριξη από την οικογένειά της. Κι αυτό την παγίδευσε.
«Δεν είχα καν συνδέσει τη λέξη κακοποίηση με αυτό που ζούσα» – εξομολογείται. «Ήταν μια γενικότερη κατάσταση. Όλοι γύρω έτσι ζούσαν. Έβλεπαν τη γυναίκα έναν ρόλο πιο κάτω από τον άντρα. Χωρίς δικαιώματα, μόνο υποχρεώσεις».
Η οικονομική εξάρτηση έγινε η αλυσίδα που την κρατούσε εκεί: δεν είχε δουλειά, δεν είχε λεφτά, δεν είχε πού να πάει. Και κυρίως δεν είχε κανέναν να τη στηρίξει. Η οικογένειά της την πίεσε να «μείνει και να το παλέψει». Άλλωστε για τους “έξω”… “ήταν, είναι και θα είναι το καλύτερο παιδί”! Οι γονείς της της είπαν πως «αν φύγεις, μην υπολογίζεις σ’ εμάς. Δεν έχεις σπίτι ούτε γονείς».
Και έμεινε.
Οι πρώτες ρωγμές
Τρία δεκαετίες βίας δεν έχουν μόνο ένα πρόσωπο. Στη ζωή της Φωτεινής ήρθαν όλα: λεκτική, συναισθηματική, οικονομική, ψυχολογική, σωματική και – όπως ομολογεί με κόπο – σεξουαλική βία.
«Ήταν στιγμές που πίστεψα ότι θα με σκοτώσει» – λέει. «Με έπιασε από τα μαλλιά. Δεν μπορούσα να αναπνεύσω».
Κι όμως, επέστρεφε στην ίδια σκέψη: «Ίσως αύριο να είναι αλλιώς». Έλπιζε. Γιατί δεν είχε άλλη επιλογή από το να ελπίζει.
Αυτό που τη συνέτριψε περισσότερο ήταν η σεξουαλική βία που έζησε σιωπηλά, αόρατα, μέσα σε ένα σπίτι όπου φαινομενικά «όλα ήταν καλά».
«Δεν έκανα μπάνιο για να μην με αγγίξει. Προτιμούσα να είμαι βρώμικη, γιατί όλο αυτό ήταν βρώμικο μέσα μου», λέει σιγανά.
Η στιγμή που άναψε ο διακόπτης
Τελικά, η σταγόνα ήρθε ξαφνικά. Ένας καυγάς, ένα πιάτο.
«Μου είπε: “Αν δεν σκεφτόμουν ότι θα πάω φυλακή και τα παιδιά, θα στο πετούσα στο κεφάλι”».
Αυτό που την “ξύπνησε” ήταν ο φόβος και τι θα συμβεί αν πάθει κάτι εκείνη. Τι θα γίνουν τα παιδιά της χωρίς αυτήν.
Τότε, λέει, ένιωσε για πρώτη φορά καθαρά τη λέξη κακοποίηση.
«Τότε ήταν που κάλεσα τη γραμμή SOS. Αυτό το τηλέφωνο με έσωσε. Κυριολεκτικά».
Η πρώτη πόρτα που άνοιξε
Η επόμενη μέρα ήταν η αρχή της ζωής της – της νέας της ζωής.
Έκλεισε ραντεβού στο Σύνδεσμο Μελών Γυναικείων Σωματείων Ηρακλείου & νομού Ηρακλείου. Βρέθηκε, για πρώτη φορά, απέναντι σε ανθρώπους που την άκουσαν.
«Το βάρος της τρέλας έφυγε. Ένιωσα ότι έχω μια πόρτα που ανοίγει και έναν άνθρωπο που κάθεται δίπλα μου. Με ακούει. Και ξέρει».
Σε κάθε ραντεβού ένιωθε πιο ανάλαφρη. Και για πρώτη φορά μετά από τριάντα χρόνια, κάποιος τη ρώτησε για το πως ένιωθε, το τί της συνέβαινε, για το τί ήθελε να κάνει.
«Τι είναι αυτό που σε φέρνει εδώ; Τι θα ήθελες να γίνει;» την ρώτησαν.
Κι εκείνη απάντησε:
«Βλέπω τον εαυτό μου στον καθρέφτη και… δε με βλέπω. Δε βλέπω τα μάτια μου».
Η Φωτεινή επιστρέφει στον εαυτό της
Δεν γύρισε σπίτι φωνάζοντας. Δεν ήταν αυτός ο δρόμος της. Άρχισε να αλλάζει σιωπηλά, σταθερά.
Για αρκετό διάστημα δεν τον έβλεπε καθόλου: όταν έμπαινε εκείνος στο χώρο, η Φωτεινή έβγαινε. Απομακρύνθηκε βήμα βήμα. Έδειξε – δεν είπε – ότι κάτι έχει αλλάξει.
Άρχισε δουλειά. Άνοιξε τη δική της επιχείρηση με τη στήριξη των συμβούλων. Πάτησε στα πόδια της. Κι αυτό άλλαξε όλη τη δυναμική στο σπίτι.
«Δεν ήμουν πια αυτή που ήμουν. Με βλέπετε; Τώρα θα με βλέπετε».
Σήμερα βρίσκονται σε διάσταση. Για τον “έξω” κόσμο, μοιάζουν όπως πριν. Για τους “μέσα”, τίποτα δεν είναι ίδιο.
Τα παιδιά – οι αόρατοι μάρτυρες
Η Φωτεινή μιλά με πίκρα γι’ αυτό που έζησαν τα παιδιά της.
«Σίγουρα έχουν επηρεαστεί. Τα έχουμε συζητήσει πολλές φορές. Είναι λάθος να μένεις “για τα παιδιά”. Η σιωπή τραυματίζει τις ψυχές τους περισσότερο από έναν χωρισμό».
Ξέρει ότι, όπως η ίδια, έτσι και εκείνα θα χρειαστούν βοήθεια για να αποτινάξουν το βάρος ενός σπιτιού γεμάτου φόβο.
«Τι θα έλεγες σε μια γυναίκα που ζει αυτά που ζούσες;»
Η απάντησή της ήρθε χωρίς σκέψη:
«Πάρτε τηλέφωνο. Μιλήστε με ανθρώπους που ξέρουν.
Πάρτε στη γραμμή SOS.
Σώζει. Σώζει ζωές».
Πιστεύει βαθιά ότι η ενημέρωση πρέπει να φτάσει παντού: σε σχολεία, σε παιδικούς σταθμούς, σε γειτονιές. Να μάθουν οι γυναίκες όλες τις μορφές κακοποίησης – όχι μόνο το χαστούκι. Να γνωρίζουν ότι υπάρχει τρόπος να σωθούν.
Αν γυρνούσε τον χρόνο πίσω;
Η Φωτεινή χαμογελά πικρά.
«Έπρεπε να είχα φύγει τότε, στην αρχή. Αν ήξερα αυτή την πόρτα, θα την είχα χτυπήσει χρόνια πριν».
Σήμερα… Φως
Καιρό μετά το πρώτο τηλεφώνημα, η Φωτεινή είναι αλλιώς. Πιο δυνατή. Πιο συνειδητή. Πιο… παρούσα.
«Τώρα δεν ονειρεύομαι το φως. Το απαιτώ. Κι αν δεν είσαι έτσι, δεν είσαι δίπλα μου».
Η διαδρομή της δεν τελείωσε. Αλλά η γυναίκα που κάθεται απέναντί μου δεν μοιάζει σε τίποτα με εκείνο το κορίτσι των 17 που έμπαινε σε ένα σκοτεινό σπίτι και προσπαθούσε να γίνει αόρατη.
Η Φωτεινή είναι εδώ. Ορατή. Ζωντανή.
Και φωτεινή – όπως το όνομά της.
Πηγή: neakriti.gr
