ΑΡΘΡΑ - ΑΠΟΨΕΙΣ

Λαφονήσι ή Ελαφονήσι; Ποια είναι η σωστή ονομασία;

Προν τον κ. Διευθυντή της εφημερίδας Νέοι Ορίζοντες

Μέχρι προ έτους περίπου οι αναφορές στα κείμενα της εφημερίδας σας για το Λαφονήσι ή Ελαφονήσι ήταν ισοδύναμες. Εμείς οι αναγνώστες καταλαβαίναμε το ίδιο πράγμα. Το ίδιο νησί, τον ίδιο τόπο.

Τώρα όμως και κάποιο διάστημα παρατηρώ ότι εσείς στην εφημερίδα σας χρησιμοποιείτε αποκλειστικά την γραφή Λαφονήσι. Στην αρθρογραφία δε που λαμβάνετε προς δημοσίευση με τίτλο Ελαφονήσι αλλά και στη δομή όλου του κειμένου, εσείς περικόπτετε το αρχικό γράμμα Ε (29-1-20) και το τιτλοφορείτε “Λαφονήσι”. Ασφαλώς κάπου θα στηρίζεσθε για την πρωτοβουλία σας αυτή.

Ενθυμούμαι ότι πέρυσι ο αξιόλογος και αξιότιμος συνταξιούχος δάσκαλος Μανώλης Κογχυλάκης, συνεντευξιαζόμενος με τον τηλεπαρουσιαστή Γιώργο Βιτώρο στη ΝΕΑ Τηλεόραση και συζητώντας και αυτό το θέμα, Ελαφονήσι ή Λαφονήσι, απεφάνθη ότι το σωστό τοπωνύμιο είναι το σκέτο Λαφονήσι.

Δικαιολογητική επιχειρηματολογία ένα αρχαίο ρήμα… (δεν το θυμάμαι) που παράγωγο του είναι το ουσιαστικό, το όνομα “Λαφονήσι”.

Όμως και εγώ έχω τα δικά μου επιχειρήματα να υποστηρίξω τη γραφή “Ελαφονήσι”:

Όλοι οι χάρτες όλων των εκδόσεων της Κρήτης και της Ελλάδας το αναγράφουν “Ελαφονήσι”.

Οι χάρτες της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού το γράφουν “Ελαφονήσι”.

Οι τουριστικοί χάρτες και τα ενημερωτικά φυλλάδια του Οργανισμού Τουρισμού και της Αυτοδιοίκησης το γράφουν “Ελαφονήσι”.

Όλους τους χάρτες, πολιτικούς και στρατιωτικούς τους έχω στο αρχείο μου και στην διάθεση οποιουδήποτε.

Μόνο ένας Βενετσιάνικος χάρτης το γράφει “Λαφονήσι”.

Αυτό θα συνέβη διότι οι Ενετοί συντάκτες ρώτησαν κάποιους ναυτικούς οι οποίοι το είχαν ακούσει έτσι ή κάποιους ντόπιους οι οποίοι για λόγους γλωσσικής συντομίας στην ντοπιολαλιά τους το έλεγαν έτσι. Γιατί υπήρχαν και άλλοι ντόπιοι που το έλεγαν “Ελαφονήσι”.

Σε όλες τις οδικές πινακίδες προσανατολισμού αναγράφεται “Ελαφονήσι”. Στον κόμβο στα Νοπήγεια, στο Κολένι, στην διακλάδωση Καλλεργιανών, στα Καλουδιανά, στους Μύλους, στο Έλος, στο Κεφάλι κλπ.

Στα βιβλία ιστορίας της Κρήτης: του Βασιλείου Ψυλάκη, σελ. 1850… η φρικτή εν Ελαφονησίοις σφαγή…, του μεγάλου ιστοριοδίφη Στέργιου Σπανάκη εξ οροπεδίου Λασιθίου στον Β’ τόμο του απαράμιλλου και ασύγκριτου έργου του: Τουρισμός-Ιστορία-Αρχαιολογία της Κρήτης διαβάζουμε “Ελαφόνησος”. Στις άλλες ιστορίες δεν βρήκα τίποτε.

Εγώ πιστεύω ότι το όνομα Ελαφονήσι το απέκτησε γιατί υπήρξαν ελάφια πάνω σε αυτό.

Που και πως βρέθηκαν ελάφια εδώ; Ο μεγάλος γεωγράφος Πλίνιος του δεύτερου αιώνα από τη Ρωμαϊκή κατάκτηση της Κρήτης στο μνημειώδες έργο του “HISTORIA NATURALIS” και στο βιβλίο VIII-58 γράφει ότι μόνο στην περιοχή της Κυδωνίας ζούσαν ΕΛΑΦΙΑ. Η απόσταση Κυδωνία-Ελαφόνησος είναι δρόμος μιας ημέρας. Άρα ήταν εύκολο κάποιοι να μετέφεραν εκεί μερικά ελάφια, έστω και δύο, ένα ζευγάρι.

Το Ελαφονήσι έχει έκταση 500 στρέμματα, έχει κοντινή και εύκολη πρόσβαση με την στεριανή ακτή, είναι χαμηλό επίπεδο και στο βάθος δυτικά έχει μια σπηλαίωση, το Τουρκαύλακο με μέτωπο ανατολικά και ανυψωμένο επίπεδο όπου υπάρχει ο Φάρος, η εκκλησία, ένα μνημείο κλπ

Ότι υπήρχαν ΕΛΑΦΙΑ στην περιοχή μας έχουμε και άλλη μια πληροφόρηση. Στο αρχαίο ριζίτικο τραγούδι “Αγρίμια και Αγριμάκια μου…”, υπάρχει η φράση “λάφια μου μερωμένα…”, δηλαδή ελάφια εξημερωμένα.

Κύριε Διευθυντά,

Εγώ παρουσίασα τα επιχειρήματα μου για την γραφή “Ελαφονήσι”.

Εάν εσείς επιμένετε στην ετυμολογία “Λαφονήσι” πρέπει, στους αναγνώστες, να παρουσιάσετε τα στοιχεία σας και να φροντίσετε να αλλάξει η γραφή στους χάρτες, στα φυλλάδια και σε όλη την τουριστική πληροφόρηση

Δημήτριος Βερυκάκης



ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ