Ως «έσχατη» (βάζοντας ως πρώτες επιλογές άλλες πρακτικές, τεχνικές και τεχνολογίες) παρουσιάζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τη λύση της χρήσης χημικών φυτοφαρμάκων, μέσα από μια σημαντική μελέτη που εμπεριέχει βάση δεδομένων, με την ονομασία “Ολοκληρωμένη φυτοπροστασία”, και η οποία στην Κρήτη φαίνεται πως ήδη κερδίζει έδαφος από χρόνο σε χρόνο.
Η προσέγγιση αυτή προκρίνει, δηλαδή, τη χρήση φυσικών μεθόδων, όπου είναι δυνατόν, και όχι τη χρήση χημικών φυτοφαρμάκων. Μάλιστα, φέτος περισσότερο από άλλα χρόνια φαίνεται πως η Κρήτη εφαρμόζει ανάλογες μεθόδους, τόσο για λόγους οικονομίας, όσο και για λόγους δημόσιας υγείας, ενώ εδώ και πολλά χρόνια, ειδικά στον χώρο των θερμοκηπιακών καλλιεργειών της νότιας Κρήτης, οι παραγωγοί συνδυάζουν τα χημικά λιπάσματα με βιολογικές μεθόδους, όπως και με χρήσιμα έντομα που καταπολεμούν τα επιβλαβή!
Αναλυτικότερα, η Επιτροπή δημοσίευσε μια βάση δεδομένων, η οποία παρουσιάζει τις μεθόδους “ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας”, οι οποίες είναι σήμερα διαθέσιμες και συνοδεύεται από μια αξιολόγηση της αποτελεσματικότητάς τους και των προοπτικών μελλοντικής τους υιοθέτησης. Ο έλεγχος των παθογόνων που βλάπτουν τις καλλιέργειες και τα φυτά είναι απαραίτητος για την επισιτιστική ασφάλεια και προκειμένου οι γεωργοί να εξασφαλίζουν βιώσιμο εισόδημα από την παραγωγή. Πρέπει, ωστόσο, να γίνεται με ελαχιστοποίηση των κινδύνων για τους ανθρώπους και το περιβάλλον. Η προσέγγιση αυτή, που προκρίνει τη χρήση φυσικών μεθόδων, όπου είναι δυνατόν, και τη χρήση χημικών φυτοφαρμάκων ως έσχατη λύση, ονομάζεται “ολοκληρωμένη φυτοπροστασία”.
1.300 παραδείγματα προς εφαρμογή
Σύμφωνα με τις σχετικές ανακοινώσεις, η βάση δεδομένων περιλαμβάνει περίπου 1.300 παραδείγματα πρακτικών, τεχνικών και τεχνολογιών, όπως η αμειψισπορά και η ισορροπημένη λίπανση, η παρακολούθηση των επιβλαβών οργανισμών, η στοχευμένη και μειωμένη εφαρμογή και, το σημαντικότερο, η προτίμηση για μη χημικές μεθόδους φυτοπροστασίας. Η βάση δεδομένων περιλαμβάνει επίσης 273 ειδικές ανά καλλιέργεια κατευθυντήριες γραμμές, τις οποίες εκπόνησαν οι εθνικές Aρχές και δημόσιοι φορείς των κρατών-μελών.
Ταυτόχρονα, μια μελέτη διερευνά τις σημερινές πρακτικές ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας και τις δυνατότητές τους να συμβάλουν στη μείωση της εξάρτησης από τα χημικά φυτοφάρμακα, του κόστους εφαρμογής και στη συνολική αποτελεσματικότητά τους. Η μελέτη εξετάζει, επίσης, τους κύριους παράγοντες και τα κύρια εμπόδια που επηρεάζουν τη μείωση της εξάρτησης από τη χρήση φυτοφαρμάκων.
Η Κρήτη μπορεί να τα καταφέρει
Μέσα από την πολυετή εμπειρία του και την ενασχόλησή του ως ερευνητής στον ΕΛΓΟ “Δήμητρα”, ο γεωπόνος Στέφανος Λιβέρης δηλώνει στο neakriti.gr αισιόδοξος, χαρακτηρίζοντας με πολύ θετικό τρόπο τη μέθοδο της “ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας”.
Στην Κρήτη εφαρμόζεται ήδη για λόγους οικονομίας αλλά και δημόσιας υγείας η “ολοκληρωμένη φυτοπροστασία”, ιδιαίτερα στα θερμοκήπια του νησιού, όπου η κλειστού τύπου καλλιέργεια κάνει περισσότερο εύκολη αυτή τη διαδικασία, σε σχέση με τις υπαίθριες καλλιέργειες.
Την άποψη αυτή εκφράζει, επικαλούμενος κυρίως την Ιεράπετρα, ο Στέφανος Λιβέρης, ο οποίος κρούει τον “κώδωνα” του κινδύνου, καλώντας όλο τον αγροτικό κόσμο να επικεντρώσει το καλλιεργητικό του ενδιαφέρον μέσα σε αυτό το πλαίσιο, πάντα όμως με την καθοδήγηση των γεωπόνων και των ερευνητικών κέντρων.
«Το μόνο πρόβλημα που έχουμε αντιμετωπίσει κατά καιρούς ήταν να φύγει από την αγορά κάποιο φάρμακο και να μην υπάρχει μέχρι τότε κάποια άλλη μέθοδος ή ένα άλλο πιο ήπιο φάρμακο να το αντικαταστήσει. Θυμάμαι ότι κάποτε υπήρξε ένα τέτοιο πρόβλημα με ένα νηματωδοκτόνο», είπε στo neakriti.gr ο Στέφανος Λιβέρης.
Όσο για τον τομέα της δακοκτονίας, που για την Κρήτη έχει τεράστια σημασία και κατά καιρούς λέγονται και γράφονται διάφορα ως προς το «φτωχό οπλοστάσιο» των παραγωγών, ο Στέφανος Λιβέρης είναι κάθετα αντίθετος με την άποψη αυτή.
«Στη δακοκτονία υπάρχουν δραστικές. Έχει αποδειχτεί ότι, αν εφαρμοστούν σωστά οι δραστικές που υπάρχουν, τότε πράγματι έχουμε καλά αποτελέσματα», σύμφωνα με τον ίδιο.
Ιδιαίτερα για τον χώρο των θερμοκηπίων, ο γεωπόνος φέρνει ως παράδειγμα κυρίως την Ιεράπετρα. «Εκεί η “ολοκληρωμένη φυτοπροστασία” έχει εφαρμοστεί πολύ καλά στα θερμοκήπια. Τόσο που μπορούμε να πούμε ότι στα θερμοκήπια γίνονται πλέον λιγότεροι ψεκασμοί σε σχέση με τις υπαίθριες καλλιέργειες. Έχουν περιοριστεί πολύ οι ψεκασμοί από τότε που άρχισαν οι παραγωγοί να χρησιμοποιούν ωφέλημα έντομα. Είναι πολύ λίγοι πια οι ψεκασμοί με εντομοκτόνα. Μόνο όταν έχουν σοβαρό πρόβλημα. Τα ωφέλημα έντομα τα υιοθέτησαν αμέσως, για να γλιτώσουν και από το άγχος της ιχνηλάτησης φαρμάκων. Να μην τους λένε, δηλαδή, ότι “βρήκαμε το τάδε φάρμακο” ή “είχες παραπάνω δόση” κ.λπ.», ανέφερε χαρακτηριστικά ο γεωπόνος Στέφανος Λιβέρης.
Τι πρέπει να γίνει: Ο ρόλος της άγριας βλάστησης και η υπερβόσκηση…
Όπως εξηγεί ο κ. Λιβέρης, μέσα από αυτές τις διαδικασίες μπορούμε και προστατεύουμε το περιβάλλον, για να υπάρχουν από τη φύση οι ισχυρές αντιστάσεις στους επιβλαβείς οργανισμούς και τις ασθένειες.
«Γι’ αυτό βγήκε και με οδηγία η Ευρωπαϊκή Ένωση και είπε στις άκριες των χωραφιών να αφήνουν οι αγρότες ένα μέτρο ο καθένας που να έχει άγρια βλάστηση. Διότι σε αυτή τη βλάστηση μπορεί και αναπτύσσεται ο τοπικός πληθυσμός διαφόρων εντόμων. Είναι ζητήματα, δηλαδή, που είναι αυτονόητο ότι θα πρέπει συνολικά να τα εφαρμόσουμε. Δεν είναι να τα κάνει μόνος του ο παραγωγός».
Μάλιστα, στο σημείο αυτό ξεκαθαρίζει ότι στο νησί μας θα πρέπει να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο της υπερβόσκησης. «Αν γίνει αυτό, τότε οι εκτάσεις που σήμερα έχουν υποστεί τα προβλήματα της υπερβόσκησης θα πρασινίσουν και πάλι, κι έτσι εκεί θα βρει καταφύγιο ένας ακόμα μεγαλύτερος πληθυσμός εντόμων, μεταξύ των οποίων και εκείνα που θα τρέφονται από άλλα έντομα, τα οποία είναι εχθροί σε κάποιες καλλιέργειες».
Ως προς τα λιπάσματα, επισημαίνει πως η Κρήτη έχει φτωχά εδάφη και ως εκ τούτου όλα αυτά τα χρόνια δεν μπορούσε να αποφύγει τη χρήση λιπασμάτων για να μπορέσει να παράγει τα προϊόντα που είχε ανάγκη και τις ποσότητες που χρειαζόμασταν.
Και καταλήγοντας, ο Στέφανος Λιβέρης καλεί τους αγρότες να συμβουλεύονται τους γεωπόνους για να μπορούν να κάνουν σωστή ολοκληρωμένη φυτοπροστασία. Και τονίζει ότι η Κρήτη έχει όλες τις προδιαγραφές και τις προϋποθέσεις να εφαρμόσει στο σύνολο της μεθόδους “ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας”, κάτι που δε θα συμβάλλει μόνο στην εξοικονόμηση χρημάτων, αλλά και στην προστασία της υγείας των παραγωγών και των καταναλωτών.
Πηγή: neakriti.gr
