Τη μεγάλη θεομητορική εορτή των “Εισοδίων της Θεοτόκου” γιορτάζει την Παρασκευή 21/11/25 και η Κρήτη, καθώς αρκετοί είναι οι Ιεροί Ναοί που είναι αφιερωμένοι στο κοσμοσωτήριο αυτό γεγονός.
Πρόκειται για ιστορικούς ναούς στους οποίους συρρέει πλήθος πιστών κάθε χρόνο.
Οι πιο γνωστοί και ιστορικοί βρίσκονται στις μεγάλες πόλεις και σε διάφορα χωριά:
Ο Ιερός Ναός των Εισοδίων, ως Καθεδρικός και Μητροπολιτικός και Πολιούχος Ναός της πόλης, συγκεντρώνει όλο το θρησκευτικό, λειτουργικό και γενικότερα λατρευτικό ενδιαφέρον του ευσεβούς λαού των Χανίων.
Στα 150 χρόνια της ζωής του ο Ναός έχει ταυτιστεί με την μοίρα, τη ζωή και την ιστορία της Πόλης και έχει καταξιωθεί ως ένα από τα αξιολογότερα ιστορικά μνημεία της Κρήτης. Σύμφωνα με ιστορικές μαρτυρίες στη θέση που βρίσκεται σήμερα ο ιερός Καθεδρικός Ναός, υπήρχε από τις αρχές του 11ου αιώνα ένας μικρός Ναός αφιερωμένος στα Εισόδια της Παναγίας. Τον μικρό αυτό Ναό γκρέμισαν οι Ενετοί χτίζοντας στη θέση του μια μεγάλη αποθήκη για τις ανάγκες του Μοναστηριού τους, που βρίσκόταν απέναντι, στην άλλη πλευρά της σημερινής οδού Χάληδων. Στη συνέχεια, όταν οι Τούρκοι υποδούλωσαν την Κρήτη (1695) μετέτρεψαν την αποθήκη των Καθολικών σε σαπωνοποιείο το οποίο και λειτούργησε έως το 1850. Η κατασκευή του ναού ολοκληρώθηκε το 1860.
Ο Ναός των Εισοδίων είναι γνωστός και με το χαρακτηρισμό Τριμάρτυρη επειδή απαρτίζεται από τρία κλίτη: Το κεντρικό όπου τιμώνται τα Εισόδια της Θεοτόκου, το δεξιό, όπου τιμώνται οι Τρεις μεγάλοι Ιεράρχες Πατέρες και προστάτες των Ελληνικών Γραμμάτων και το αριστερό εις το οποίο τιμάται ο Άγιος Νικόλαος προς αναπλήρωση του ομωνύμου Ναού της Σπλάντζιας τον οποίον οι Τούρκοι είχαν μετατρέψει τότε σε Τζαμί. Ο Ναός γιορτάζει στις 21 Νοεμβρίου, εορτή των Εισοδίων της Θεοτόκου η οποία είναι και ημέρα αργίας για την Πόλη των Χανίων.
Ιερός Μητροπολιτικός Ναός Ρεθύμνου: Ο μητροπολιτικός ναός του Ρεθύμνου είναι αφιερωμένος στα Εισόδια της Θεοτόκου και αποτελεί τον τρίτο κατά σειρά ναό στην ίδια θέση.
Κατά την ενετοκρατία υπήρχε ένας μικρός ναός ο οποίος το 1844, κατεδαφίστηκε και στη θέση του χτίστηκε ένας μεγαλύτερος που με τη σειρά του αντικαταστάθηκε το 1956 από τη σημερινή τρίκλιτη βασιλική. Ο ναός διατηρεί το μοναδικό ξυλόγλυπτο τέμπλο του 1852 και τις φορητές εικόνες του, ανάμεσα στις οποίες ξεχωρίζει η σπάνια εικόνα της Παναγιάς του Πάθους.
Ναός Εισοδίων της Θεοτόκου στα Νέα Αλάτσατα Ηρακλείου: Ένας ενοριακός ναός βρίσκεται στα Νέα Αλάτσατα.
Ναός Εισοδίων της Θεοτόκου στον οικισμό Πισκοπιανό Χερσονήσου:
Πρόκειται για έναν μικρό μονόχωρο καμαροσκεπή ναό. Οι εικόνες του τέμπλου χρονολογούνται στα 1863 και οι αγιογραφίες από τις οποίες είναι κατάγραφος ο ναός στα 1996. Το τέμπλο είναι ξυλόγλυπτο και επιστρωμένο με φύλλα χρυσού. Το μάρμαρο που καταλαμβάνει το ιερό βήμα είναι σε δεύτερη χρήση και πιθανότατα προέρχεται από την παλαιοχριστιανική βασιλική του Πισκοπιανού που μέχρι σήμερα δεν έχει ανασκαφεί.
Εξωτερικά του νότιου τοίχου του ναού, σώζεται ο νότιος τοίχος ενός μικρού καμαροσκεπούς ναού της περιόδου της Ενετοκρατίας με υπολείμματα τοιχογραφιών. Μπορούμε να αναγνωρίσουμε μια ολόσωμη Παναγία Βρεφοκρατούσα, δύο ολόσωμους Αγίους και ένα ακόμη Άγιο που εικονογραφείται κάτω από το ενισχυτικό τόξο. Ανατολικά της εκκλησίας βρίσκονται κτίσματα του 19ου αιώνα τα οποία έχουν ανακαινισθεί και σήμερα αποτελούν το γραφείο του ιερέα και αλλά και έναν ξενώνα.
Ναός Εισοδίων της Θεοτόκου στους Βώρους Ηρακλείου: Υπάρχει επίσης ενοριακός ναός στους Βώρους.
Ναός Εισοδίων της Θεοτόκου στο Σκλαβεροχώρι του δήμου Μινώα Πεδιάδος: Ο μεγάλος κοιμητηριακός ναός της Παναγίας στο Σκλαβεροχώρι είναι αφιερωμένος στα Εισόδια της Θεοτόκου (εορτάζει 21 Νοεμβρίου). Ο ναός χρονολογείται στον 14ο αιώνα (υπάρχει χάραγμα που αναφέρει την χρονολογία 1481). Σπουδαιότερο στοιχείο του ναού είναι οι υψηλής ποιότητας τοιχογραφίες του 14ου και 15ου αιώνα, οι οποίες καταλαμβάνουν το παλαιότερο ανατολικό τμήμα του ναού και σώζονται σε καλή κατάσταση. Οι τοιχογραφίες ανήκουν στην Κωνσταντινουπολίτικη σχολή αγιογραφίας.
Στις τοιχογραφίες διακρίνουμε σκηνές από όλο το Δωδεκάορτο, δηλαδή τις δώδεκα πιο σημαντικές εορτές του εκκλησιαστικού έτους (Ευαγγελισμός, Γέννηση, Υπαπαντή, Βάπτιση, Μεταμόρφωση, Βαϊοφόρος, Έγερση του Λαζάρου, Σταύρωση, Ανάσταση, Ανάληψη, Κοίμηση της Θεοτόκου και Πεντηκοστή). Η εικονογραφική κάλυψη όλου του Δωδεκάορτου συναντάται και στην Παναγία των Καπετανιανών, με την οποία υπάρχουν κι άλλες ομοιότητες, γεγονός που υποδηλώνει ότι ίσως αγιογραφήθηκαν από τον ίδιο καλλιτέχνη.
Ησυχαστήριο Εισοδίων της Θεοτόκου στη Ροδιά Ηρακλείου: Η γυναικεία Μονή Ροδιάς, γνωστή στους εκκλησιαστικούς κύκλους ως Ιερό Ησυχαστήριο των Εισοδίων της Θεοτόκου ιδρύθηκε το 1990 από το Μητροπολίτη Νεκτάριο Παπαδάκη. Η έκταση του μοναστηριού ανήκε στην Αγάπη Σμπώκου, η οποία την δώρισε στην Αρχιεπισκοπή Κρήτης με σκοπό τη δημιουργία της μονής.
Στο κέντρο της αυλής του μοναστηριού διακρίνεται ο ιερός ναός της Παναγίας, γύρω από αυτόν τα κελιά των μοναχών (διώροφα αψιδωτά), οι ξενώνες και άλλοι βοηθητικοί χώροι. Ο μικρός μονόκλιτος ναός είναι αιγαιοπελαγίτικου ρυθμού και γιορτάζει την 21η Νοεμβρίου, ημέρα των Εισοδίων της Θεοτόκου.
Πολλοί από αυτούς τους ναούς έχουν πλούσια ιστορία, με ρίζες ακόμη και στη βυζαντινή περίοδο, και ορισμένοι διαθέτουν σημαντικές αγιογραφίες ή βρίσκονται σε θέσεις παλαιότερων χριστιανικών μνημείων.
Πηγή: ekriti.gr
