Αντιμέτωποι με μια μετωπική πρόκληση βρίσκονται χιλιάδες νοικοκυριά αλλά και καταστηματάρχες, στην εκτόξευση μιας κρίσης η οποία διεισδύει από τα ψυγεία των κρεοπωλείων βαθιά στην καθημερινότητα και την τσέπη των πολιτών.
Η ραγδαία αύξηση των τιμών κινδυνεύει να ανατρέψει τους προϋπολογισμούς, προκαλώντας παράλληλα μεγάλο προβληματισμό σε δεκάδες κρεοπώληδες του νομού Ηρακλείου, οι οποίοι βρίσκονται εγκλωβισμένοι ανάμεσα στις ανάγκες, τις αλλεπάλληλες κρίσεις στον τομέα της κτηνοτροφίας, αλλά και την εκρηκτική αύξηση των τιμών, με τους ίδιους να επιχειρούν να προσφέρουν ένα “μαξιλάρι” βοηθείας στους καταναλωτές, κινδυνεύοντας ωστόσο να φτάσουν στα όριά τους.
«Κάθε βδομάδα παίρνουμε αύξηση», περιγράφει εμφατικά κρεοπώλης σε συνοικιακό κρεοπωλείο του Ηρακλείου, που θέλησε να παραμείνει ανώνυμος, και ο οποίος για τις ανάγκες του ρεπορτάζ θα αναφέρεται ως “Α”, με τον ίδιο να μας παρουσιάζει μια ανησυχητική εικόνα, όπου οι τιμές σε κρέατα όπως το μοσχάρι δεν αποκλείεται να φτάσουν ακόμα και το 20 ευρώ το κιλό, σε μια ήδη τεταμένη κατάσταση, όπου οι πολίτες φαίνεται σταδιακά να κατευθύνουν τις προτιμήσεις τους σε άλλα προϊόντα.
Παρόμοια εικόνα μας παρουσίασε και ο κ. Γιάννης Φασουλάκης, ιδιοκτήτης επίσης συνοικιακού κρεοπωλείου του Ηρακλείου, ο οποίος κάνει λόγο για μια άνευ προηγουμένου κατάσταση, η οποία αφενός έχει να κάνει με τις περαιτέρω τιμολογιακές αυξήσεις που οι ίδιοι δείχνουν να αναμένουν στο κρέας, αλλά και την προσπάθεια απορρόφησης και διατήρησης των τιμών σε ένα ισορροπημένο πλαίσιο, όπου θα μπορούν να ανταποκρίνονται και οι ίδιοι οι καταναλωτές, με τη “μάχη” ωστόσο να μοιάζει άνιση, καθώς η τιμή του κρέατος αλλά και τα έξοδα ανεβαίνουν με ραγδαίο ρυθμό.
Μάλιστα, η αύξηση των τιμών και το ζήτημα της απορρόφησης του κόστους των καταναλωτών από τις επιχειρήσεις φαίνεται να αποτέλεσε και το κεντρικό ζήτημα της ανοικτής σύσκεψης κρεοπωλών που έλαβε μέρος την περασμένη Πέμπτη 18 Σεπτεμβρίου, με τον πρόεδρο κρεοπωλών Ηρακλείου κ. Λευτέρη Ντουράκη να κάνει λόγο για μια γενική «απογοήτευση» και «αναστάτωση», όπου «είμαστε εγκλωβισμένοι και οι κρεοπώληδες και οι καταναλωτές».
Το αδιέξοδο της αγοράς
Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους. Σήμερα το μοσχάρι στην τοπική αγορά κυμαίνεται στα 15,80-16,90 ευρώ, ενώ το αρνί γάλακτος φτάνει τα 16 ευρώ. Ακόμα και το χοιρινό, που θεωρούταν παραδοσιακά “οικονομική επιλογή”, αγγίζει τα 7,70 ευρώ, ενώ το κοτόπουλο, που παραμένει στα 4 ευρώ, φαίνεται να κερδίζει έδαφος στις προτιμήσεις των νοικοκυριών, ως μια σταθερά της αγοράς.
Όπως εξηγούν οι επαγγελματίες, αυτό αποδίδεται σε μια σειρά παραγόντων, με τον κ. Ντουράκη να αποδίδει τα εν λόγω δεδομένα στην ευρωπαϊκή πολιτική για μείωση της παραγωγής βόειου κρέατος στο πλαίσιο της πράσινης ανάπτυξης, τις μαζικές αγορές χωρών εκτός Ε.Ε., όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, που “σπάνε” την αγορά χωρίς να λογαριάζουν κόστος και, τέλος, τη σταδιακή συρρίκνωση της εγχώριας κτηνοτροφίας και της απουσίας ενός συγκροτημένου σχεδίου για τον κλάδο.
Όπως αναφέρει, «για 10 χρόνια περίπου οι τιμές του μοσχαριού ήταν σταθερές και μέσα σε δύο χρόνια τώρα μπορεί να έχει ανέβει και 50 ή 60%», τονίζει ο κ. Ντουράκης, αποδίδοντας την κρίση όχι σε μια μόνο αιτία, αλλά σε ένα πλέγμα παραγόντων που πιέζουν ασφυκτικά την αγορά, και τούτο διότι «τα ελληνικά κρέατα είναι λίγα, στο βόειο η εγχώρια παραγωγή μάξιμουμ φτάνει το 20%. Από το ελληνικό κρέας που καταναλώνεται στην Ελλάδα, αυτό που είναι ελληνικής προελεύσεως είναι στο 15%-20%, μπορεί και λιγότερο. Επομένως, οι τιμές του εξωτερικού καθορίζουν τις τιμές στο μοσχάρι».
Με την παραπάνω άποψη συντάσσεται και ο κ. “Α”, ο οποίος σημειώνει ότι «το μοσχάρι, απ’ ό,τι μας λένε, θα φτάσει στα 20 ευρώ. Το αρνί, ιδιαίτερα τα αρνιά γάλακτος ήταν πάντα ακριβά αυτόν τον καιρό, αλλά φέτος έχει παραγίνει το κακό… Κάθε εβδομάδα παίρνουμε άλλες τιμές. Αυτό που βλέπω είναι ότι θα πέσει η πώληση του μοσχαριού κατά πολύ».
Όπως αναφέρει ο ίδιος, για τα κρέατα εισαγωγής και ειδικότερα για το μοσχάρι «η αγορά ελέγχεται από το εξωτερικό. Παλαιότερα τα μοσχάρια του εξωτερικού ήταν πιο φθηνά από τα ντόπια, τώρα είναι η ίδια τιμή. Δεν υπάρχει θέμα τιμής, είναι θέμα επάρκειας. Και η εγχώρια παραγωγή δε φτάνει. Τα περισσότερα μοσχάρια που έχουμε είναι εκτροφής – που σημαίνει ότι 5 μηνών έρχονται από το εξωτερικό και εκτρέφονται άλλους έξι μήνες εδώ και παίρνουν την ταυτότητα. Οι τιμές, λοιπόν πλέον, καθορίζονται απ’ έξω, ειδικότερα όσον αφορά στο μοσχάρι».
Σε αυτές τι μόνιμες πιέσεις αναφέρθηκε και ο κ. Φασουλάκης, ο οποίος αποκάλυψε πως «σήμερα πάλι αγόρασα μοσχάρι, με άλλη τιμή, 0,20 λεπτά συν», ενώ όπως πρόσθεσε, «προσπαθούμε όσο μπορούμε ως καταστηματάρχες να είμαστε κοντά στον καταναλωτή, γιατί από αυτή τη δουλειά ζούμε και προσπαθούμε να μην έχουμε τεράστια διαφορά για να βγάλουμε κέρδος, αλλά να μπορέσουμε παράλληλα να βοηθήσουμε και τον καταναλωτή. Αυτό, ωστόσο, έχει ως συνέπεια να μη βγάζουμε εμείς οι ίδιοι το μεροκάματο. Τα κόστη για εμάς τους επαγγελματίες είναι τεράστια. Έπειτα, τα λειτουργικά έξοδα αυξάνονται κάθε μέρα, ειδικότερα το ρεύμα. Ένα κρεοπωλείο για να δουλέψει κάθε μήνα θέλει 800-900 ευρώ για το ρεύμα. Και όλα αυτά εκτός τα υπόλοιπα».
Ο κοινωνικός αντίκτυπος
Πέρα από τα στατιστικά στοιχεία και τις τιμές, η πραγματική διάσταση της κρίσης αποκαλύπτεται στο πώς αλλάζει η καθημερινότητα των πολιτών, με τις οικογένειες να αναγκάζονται να περιορίζουν σταδιακά την κατανάλωση του μοσχαριού και του αρνιού, καταλήγοντας σε φθηνότερες επιλογές, όπως το κοτόπουλο και το χοιρινό.
Ο κ. Φασουλάκης περιγράφει αυτήν την αλλαγή, λέγοντας πως «οι καταναλωτές στρέφονται σε άλλο κρέας, όπως είναι το κοτόπουλο και το χοιρινό, γιατί αυτά τα κρέατα είναι σταθερά προς τις τιμές τους… Από εκεί που ήταν να πάρει ένα κιλό μοσχάρι, μπορεί να πάρει μισό και να επιλέγει να πάρει και κάτι άλλο για να το συμπληρώσει».
Το μοτίβο είναι γνώριμο, με τους κρεοπώλες να μας αποκαλύπτουν ότι πλέον οι καταναλωτές αγοράζουν λιγότερες ποσότητες, αγορές ημέρας αντί να κάνουν μεγαλύτερη αγορά, ώστε να υπάρχει απόθεμα για την επόμενη εβδομάδα στην κατάψυξη. Ταυτόχρονα, ο οικογενειακός προϋπολογισμός αναπροσαρμόζεται διαρκώς, ενώ αποτελεί στοιχείο της κοινωνικής πραγματικότητας η διευρυμένη αύξηση του κόστους ζωής, η οποία δεν περιορίζεται μόνο στο “καλάθι του νοικοκυριού”, αλλά φέρνει ανασφάλεια στους πολίτες για την επόμενη μέρα.
Μάλιστα, στο θέμα της ανασφάλειας αναφέρθηκε και ο πρόεδρος των κρεοπωλών κ. Ντουράκης, ο οποίος τόνισε πως «στον κόσμο υπάρχει ανησυχία. Δεν περισσεύουν τα χρήματα για να μπορεί να παίρνει ό,τι θέλει και όσο θέλει».
Οι κρεοπώλες στο όριο
Ντρέπομαι να τον δω και να του πω “την προηγούμενη εβδομάδα αγόραζες μοσχάρι 16,90 ευρώ, τώρα έχει πάει 17,50 ή 18 ευρώ
Εκτός από τις αλλεπάλληλες κρίσεις, οι επαγγελματίες του κλάδου ζουν τη δική τους καθημερινή αγωνία, καθώς όλοι δουλεύουν 12 και 14 ώρες την ημέρα, χωρίς να βγάζουν το μεροκάματο που αντιστοιχεί στον κόπο τους, ενώ το αίσθημα ευθύνης απέναντι στους πελάτες τους, που συχνά είναι γνωστοί, φίλοι ή γείτονες, συγκρούεται με την αδήριτη ανάγκη να ακολουθήσουν τις συνεχείς ανατιμήσεις, με τους ίδιους να δηλώνουν ότι σταδιακά αδυνατούν να τις απορροφήσουν.
«Ντρέπομαι να τον δω και να του πω “την προηγούμενη εβδομάδα αγόραζες μοσχάρι 16,90 ευρώ, τώρα έχει πάει 17,50 ή 18 ευρώ”», λέει ο κ. Φασουλάκης, αποτυπώνοντας με ειλικρίνεια το ηθικό βάρος που αισθάνεται ένας μικρός επαγγελματίας απέναντι στους πελάτες του, με τους οποίους έχει “χτίσει” μια χρόνια σχέση συνεργασίας και φιλίας.
Σε αυτού του είδους τις σχέσεις αναφέρθηκε και ο κ. Ντουράκης, ο οποίος, μεταξύ άλλων, σημείωσε πως «στο συμβούλιο την Πέμπτη, με αίσθημα ευθύνης όλοι οι συνάδελφοι που παρευρεθήκαμε αποφασίσαμε να κρατήσουμε όσο μπορούμε τις τιμές, συμπάσχοντας με τους καταναλωτές, καθότι εμείς είμαστε μικρές επιχειρήσεις και οι πελάτες μας είναι αδέλφια μας, φίλοι μας, γείτονες κ.λπ. Από την άλλη, όμως, είναι αναπόφευκτες και κάποιες αυξήσεις. Δεν μπορούμε να μην τις βάζουμε, γιατί αλλιώς δε βγάζουμε τα έξοδα. Προσπαθούμε όσο μπορούμε να συγκρατήσουμε τις ανατιμήσεις, διατηρώντας επιπλέον την ποιότητα στα μαγαζιά μας. Επιδιώκουμε πάντα την ποιότητα στα προϊόντα μας, ώστε ό,τι και να πληρώσει ο πελάτης είναι ότι θα το ευχαριστηθεί».
Αύξηση τιμών προοικονομεί η ευλογιά στα αιγοπρόβατα
Η συζήτηση δεν περιορίζεται στο παρόν, αλλά εκτείνεται στο μέλλον. Όλοι συμφωνούν ότι το επόμενο τετράμηνο θα είναι καθοριστικό, καθώς οι τιμές πιθανότατα θα συνεχίσουν την ανοδική τους πορεία, με το “lockdown” σε μεγάλο μέρος της κτηνοτροφικής Ελλάδας λόγω των κρουσμάτων ευλογιάς στα αιγοπρόβατα να μην αποκλείεται, ενώ για λόγους ασφαλείας ίσως να επεκταθεί και στην αγορά της Κρήτης, η οποία μέχρι αυτή τη στιγμή δεν παρουσιάζει κάποιο πρόβλημα, γεγονός που θα επηρεάσει ακόμα περισσότερο την ήδη δυσμενή κατάσταση της αύξησης των τιμών. Το ερώτημα, λοιπόν, παραμένει για το αν θα υπάρξει σημείο καμπής ή αν το μοσχάρι θα παραμείνει ένα προϊόν για λίγους.
Όπως τονίζει ο κ. Ντουράκης, «το πρόβλημα δε θα αντιστραφεί για την ώρα. Είναι δεδομένο ότι θα περάσουμε τα 17 ευρώ και θα προχωρήσουμε», ενώ σε αυτό το εξωφρενικό κρεσέντο ανατιμήσεων αναφέρθηκε με ένα παράδειγμα και ο κ. Φασουλάκης, λέγοντας πως «το 2023 θυμάμαι την ποιότητα του μοσχαριού που σου έδειξα αυτή τη στιγμή και εν έτει 2025 εκτιμάται στα 16,90 ευρώ, να είναι τότε 10,50 ευρώ. Σε δυόμισι χρόνια έχει πάρει πάνω από 50% με 60% αύξηση. Από τα 10,50 ευρώ έχει πάει στα 16,90 ευρώ και δε σταματάει. Οι μισθοί πόσο ανέβηκαν σε 2,5 χρόνια; Άρα ο καταναλωτής πώς να ανταπεξέλθει;».
Την ίδια ώρα, οι πληροφορίες για πιθανά lockdown στα αιγοπρόβατα λόγω κρουσμάτων ευλογιάς εντείνουν την ανησυχία, αφού θα περιορίσουν ακόμη περισσότερο την προσφορά και θα εκτοξεύσουν τις τιμές.
Φόβοι για ανατιμήσεις και στα πιο οικονομικά προϊόντα
Αυτό που υπολογίζω είναι ότι, μετά τις γιορτές, μπορεί να φτάσει ακόμα και τα 20 ευρώ το κιλό το μοσχάρι
Στο ζήτημα αναφέρθηκε και ο κ. Φασουλάκης, ο οποίος, μεταφέροντας τις ανησυχίες του, είπε ότι «αυτό που υπολογίζω είναι ότι, μετά τις γιορτές, μπορεί να φτάσει ακόμα και τα 20 ευρώ το κιλό το μοσχάρι. Θα κάνει ένα πικ, θα φτάσει σε μια ανώτερη τιμή. Αναγκαστικά θα είναι για λίγους πλέον το μοσχάρι, θα σταματήσει να αγοράζει όπως αγοράζει μέχρι και σήμερα ο καταναλωτής, οπότε αναγκαστικά θα πάψει να υπάρχει η ζήτηση, άρα θα αρχίσει και η κατρακύλα των τιμών», με τον ίδιο να φοβάται ότι αυτό «για να λυθεί θα πάρει μεγάλο χρονικό διάστημα. Εγώ πιστεύω ότι το επόμενο τετράμηνο οι τιμές θα ανεβαίνουν μόνο. Αυτό που σκέφτομαι εγώ είναι ότι, επειδή θα στραφεί ο καταναλωτής σε άλλα είδη κρέατος, όπως είναι το κοτόπουλο και το χοιρινό, και θα αυξηθεί και εκεί η ζήτησή του, μπορεί και εκεί να υπάρξουν ανατιμήσεις. Αυτό φοβάμαι».
Μάλιστα, η εν λόγω ανησυχία αφορά όλους τους επαγγελματίες του κλάδου, με τον κ. “Α” να σημειώνει πως «σε 10 με 15 ημέρες θα μας κάνουν και εμάς lockdown στο αρνί – αυτό λένε οι πληροφορίες μου», και προσθέτει ότι «εφόσον συμβεί, θα είναι η καταστροφή της κτηνοτροφίας. Θα μείνουν λίγα τα αρνιά και θα γίνουν πανάκριβα, με αποτέλεσμα να επιστρέψει αυτό στον καταναλωτή».
Οι κρεοπώλες στο Ηράκλειο μιλούν με ειλικρίνεια ότι αισθάνονται εγκλωβισμένοι. Οι καταναλωτές, από την πλευρά τους, δείχνουν να προσαρμόζονται όσο μπορούν, αλλά βλέπουν ολοένα και περισσότερο το κρέας να μετατρέπεται σε είδος πολυτελείας, ενώ η αμέσως επόμενη περίοδος αναμένεται να δείξει αν η αγορά θα ισορροπήσει ή αν η πορεία προς την ακρίβεια θα συνεχιστεί.
Πηγή: neakriti.gr
