Το να να περιμένεις το πλοίο για ώρες -μέσα στον καυτό ήλιο- είναι ίσως μία από τις πιο εφιαλτικές εμπειρίες του ελληνικού καλοκαιριού.
Αναμονή για ώρες μέσα στη ζέστη και μεταμεσονύκτιες αφίξεις με δικαιολογίες περί δύσκολων καιρικών συνθηκών, ενώ η θάλασσα είναι… λάδι.
Με βάση τον ευρωπαϊκό Κανονισμό 1177/2010, η αξιοπρεπής μεταχείριση των επιβατών σε περίπτωση καθυστέρησης του πλοίου, αλλά και η αποζημίωσή τους σε περίπτωση καθυστέρησης είναι υποχρέωση των ακτοπλοϊκών εταιρειών
Πρόκειται για έναν Κανονισμό που ορίζει ρητά και χωρίς δυνατότητα παρερμηνείας τα δικαιώματα των επιβατών, ωστόσο λίγοι τον γνωρίζουν και ακόμα λιγότεροι διεκδικούν τις αξιώσεις τους από τις ακτοπλοϊκές εταιρείες. Ακριβώς, όμως, επειδή πρόκειται για δεσμευτική νομοθεσία, οι εταιρείες συμμορφώνονται άμεσα, εφόσον ο επιβάτης διεκδικήσει την αποζημίωση.
Υποχρέωση ενημέρωσης σε περίπτωση καθυστέρησης ή ματαίωσης
Η πρώτη και βασικότερη υποχρέωση της ακτοπλοϊκής εταιρείας είναι να ενημερώσει άμεσα τους επιβάτες για την καθυστέρηση ή τη ματαίωση του δρομολογίου.
Θα πρέπει η εταιρεία να σας στείλει SMS ή email με τη νέα εκτιμώμενη ώρα αναχώρησης και άφιξης το αργότερο 30 λεπτά μετά την αρχική ώρα αναχώρησης.
Επιπρόσθετα, είναι υποχρέωση της εταιρείας να σας βρει εναλλακτική ανταπόκριση στην περίπτωση που η καθυστέρηση οδηγήσει σε απώλεια ανταπόκρισης με άλλο πλοίο.
Δικαιώματα σε καθυστέρηση άνω των 90 λεπτών ή ακύρωση
Αν και δεν είναι τόσο συχνή μια τόσο μεγάλη καθυστέρηση, έχει συμβεί σε αρκετούς και σίγουρα η παραμονή των επιβατών στο λιμάνι υπό αφόρητες συνθήκες δεν είναι η κατάλληλη.
Ο Κανονισμός στο άρθρο 17 ορίζει ότι σε καθυστέρηση άνω των 90 λεπτών, ο επιβάτης δικαιούται δωρεάν φροντίδα με την παροχή γευμάτων και αναψυκτικών κατά τη διάρκεια της αναμονής.
Εφόσον τελικά ακυρωθεί το δρομολόγιο, η ακτοπλοϊκή εταιρεία είναι υποχρεωμένη να:
- Μεταφέρει τους επιβάτες με δικά της μέσα από και προς το λιμάνι.
- Να προσφέρει διαμονή έως 3 διανυκτερεύσεις με μέγιστο κόστος 80 ευρώ ανά νύχτα και ανά επιβάτη.
Επιπλέον, ο επιβάτης δεν είναι υποχρεωμένος να δεχτεί τη μεταφορά του με άλλο δρομολόγιο, για παράδειγμα την επόμενη ημέρα, αλλά μπορεί να ζητήσει την επιστροφή του αντιτίμου του εισιτηρίου του, η οποία μάλιστα πρέπει να γίνει εντός 7 ημερών.
Δικαίωμα αποζημίωσης για καθυστέρηση άφιξης
Το πιο σημαντικό δικαίωμα των επιβατών και το συχνότερα διεκδικούμενο είναι το δικαίωμα αποζημίωσής τους σε περίπτωση καθυστέρησης, αποζημίωση που μπορεί να φτάσει ακόμα και το 50% της αξίας του εισιτηρίου.
Σημείο αναφοράς είναι η ώρα άφιξης στον προορισμό, κάτι με το οποίο δημιουργούνται αρκετά προβλήματα, καθώς υπάρχει ασάφεια στον Κανονισμό σχετικά το τι ακριβώς θεωρείται άφιξη στον προορισμό.
Οι ακτοπλοϊκές θεωρούν ως άφιξη την είσοδο στον λιμένα, κάτι που στα μεγάλα λιμάνια, όπως στον Πειραιά, μπορεί να σημαίνει ακόμη μισή ώρα μέχρι την τελική αποβίβαση των επιβατών.
Σε κάθε περίπτωση, για την αξίωση αποζημίωσης, θα πρέπει να η καθυστέρηση να είναι άνω της μίας ώρας και το τελικό ποσό διαμορφώνεται με βάση τη συνολική καθυστέρηση.
Συγκεκριμένα, η αποζημίωση είναι επιστροφή του 25% της τιμής του εισιτηρίου αν η καθυστέρηση στην άφιξη είναι:
- 1–2 ώρες (για δρομολόγια έως 4 ώρες),
- 2–4 ώρες (για δρομολόγια 4–8 ωρών),
- 3–6 ώρες (για δρομολόγια 8–24 ωρών),
- άνω των 6 ωρών (για δρομολόγια άνω των 24 ωρών).
Σε κάθε άλλη μεγαλύτερη καθυστέρηση η επιστροφή είναι το 50% της τιμής του εισιτηρίου.
Πώς να διεκδικήσετε την αποζημίωση
Στις περισσότερες περιπτώσεις, αρκεί απλώς να στείλετε email στη διεύθυνση που θα σας υποδειχθεί από την εταιρεία, όπου θα κάνετε αναφορά στην ημερομηνία του δρομολογίου, την προγραμματισμένη ώρα άφιξης και την καθυστέρηση.
Η εταιρεία απαντάει συνήθως άμεσα και θα σας προσφέρει είτε επιστροφή σε μετρητά είτε με κουπόνια για επόμενο δρομολόγιο (κατά πάσα πιθανότητα εντός του έτους). Τα κουπόνια έχουν μεγαλύτερη αξία από το αντίτιμο που πρέπει να καταβληθεί, όμως απαιτείται συγκατάθεση του επιβάτη και η ακτοπλοϊκή εταιρεία δεν μπορεί να αρνηθεί την καταβολή μετρητών, η οποία μάλιστα πρέπει να γίνει εντός 1 μηνός.
Αν υπάρξει άρνηση εκ μέρους της εταιρείας ή αγνόηση του αιτήματός σας, θα πρέπει να αποστείλετε εξώδικη δήλωση ή να απευθυνθείτε για καταγγελία στο Υπουργείο Ναυτιλίας. Ωστόσο, στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων οι ακτοπλοϊκές εταιρείες συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις του Κανονισμού.
Καθυστέρηση πλοίου: Δυσμενείς καιρικές συνθήκες;
Ο μόνος σημαντικός λόγος, για τον οποίο ενδέχεται να μη δικαιούστε αποζημίωση, είναι οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες. Οι ακτοπλοϊκές εταιρείες τις επικαλούνται κατά κόρον, καθώς ο Κανονισμός ορίζει ρητά ότι το δικαίωμα αποζημίωσης δεν υφίσταται, αν η καθυστέρηση οφείλεται σε δυσμενείς καιρικές συνθήκες.
Βέβαια, δεν αποφασίζει ο μεταφορέας αυθαίρετα τι συνιστά δυσμενή καιρική συνθήκη. Θα πρέπει αυτή να προκύπτει είτε από επίσημη απόφαση των αρχών (π.χ. του Λιμεναρχείου) είτε από μετεωρολογικά δεδομένα, όπως αυτά αναφέρονται στην έκθεση του πλοιάρχου.
Η ακτοπλοϊκή εταιρεία φέρει το βάρος της απόδειξης των δυσμενών καιρικών συνθηκών και, εφόσον αρνηθεί την καταβολή αποζημίωσης, υποχρεούται να αποδείξει με τεκμηριωμένα στοιχεία τη συνδρομή τους.
