Ιδιόρρυθμη και απρόβλεπτη αναμένεται να είναι η νέα τουριστική σεζόν, καθώς, σύμφωνα με τις μέχρι στιγμής προβλέψεις, μάλλον θα χαρακτηρίζεται από έντονες διακυμάνσεις. Η οικονομία της Κρήτης διαθέτει μια σχετικά ισόρροπη σύνθεση οικονομικών δραστηριοτήτων, παρά τη μεγέθυνση του τουρισμού και του real estate. Η περιφέρεια Κρήτης λογίζεται ως μια περιφέρεια ενδιάμεσης ανάπτυξης. Ωστόσο, όμως, αγκυλώσεις και προβλήματα που διαιωνίζονται, όπως οι ελλιπείς υποδομές σε τοπικό επίπεδο, δε μας αφήνουν να προσφέρουμε το ποιοτικό εκείνο τουριστικό προϊόν που αρμόζει στο νησί μας.
Σε επίπεδο χώρας τώρα, ο ελληνικός τουρισμός σημείωσε ιστορικά υψηλά την περίοδο 2015-2018, αποτελώντας την κινητήρια δύναμη της εθνικής οικονομίας. Σύμφωνα με τα στοιχεία μελέτης που εκπόνησε η ερευνητική ομάδα του Ινστιτούτου Εμπορίου και Υπηρεσιών της ΕΣΕΕ, ο ελληνικός τουρισμός σημείωσε ιστορικά υψηλά την περίοδο 2015-2018 αποτελώντας την κινητήρια δύναμη της εθνικής οικονομίας. Για το 2017 τα τουριστικά έσοδα ανήλθαν στα 14,6 δισ. ευρώ (πηγή: World Travel and Tourism Council). Για το 2017 ο τουρισμός απορρόφησε επενδύσεις ύψους 3 δισ. ευρώ. Περισσότερα από 350 σχέδια επενδύσεων σε ξενοδοχεία τεσσάρων και άνω αστέρων υποβλήθηκαν για αδειοδότηση μέσα σε διάστημα 3 ετών (νέος αναπτυξιακός: Strategic Investments I & II). Η συνολική (άμεση και έμμεση) συνεισφορά του τουρισμού στο εγχώριο ΑΕΠ για το 2017 ανήλθε στα 35 δισ. ευρώ (19,7% του ΑΕΠ). Για το 2018 το ισοζύγιο ταξιδιωτικών υπηρεσιών παρουσιάζει μεγέθυνση 9%, ενώ οι εισπράξεις καταγράφουν αύξηση 10% περίπου. Για το δεύτερο τρίμηνο του 2019 οι εισπράξεις συνεχίζουν να μεγεθύνονται παρουσιάζοντας αύξηση 10%.
Μια πρώτη χαρτογράφηση του πρώτου εξαμήνου του 2019 δείχνει (πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος): αύξηση τουριστικών εισπράξεων κατά 3,3% για το πρώτο εξάμηνο του 2019 σε σχέση με το αντίστοιχο πρώτο εξάμηνο του 2018, αύξηση των επισκέψεων κατά 3,1% για το ίδιο χρονικό διάστημα με παράλληλη αύξηση των διανυκτερεύσεων κατά 2%, αύξηση της δαπάνης ανά επισκέπτη κατά 4% για το πρώτο εξάμηνο του 2019 σε σύγκριση με το αντίστοιχο εξάμηνο του 2018 και μείωση της μέσης διάρκειας παραμονής κατά 2,3% (από 9 ημέρες στις 8,4).
Οι υψηλότερες εισπράξεις προέρχονται από τους Γερμανούς, ενώ σημαντική είναι και η θέση των Βρετανών και των Γάλλων. Η τουριστική ανάπτυξη θα πρέπει να συνδεθεί με τον αγροδιατροφικό τομέα παραγωγής και τη μεταποίηση, ώστε να προσφερθεί ένα προϊόν με ταυτότητα και τοπικά χαρακτηριστικά (place name product). Το τουριστικό προϊόν θα πρέπει να θεμελιωθεί στη γραμμική σχέση LRS-t ώστε να διαφοροποιηθεί από το ορθόδοξο (all inclusive) προϊόν που προσφέρεται στη Μεσόγειο.
Ειδικά η σημασία του τουρισμού της Κρήτης για την ελληνική οικονομία είναι εξαιρετικά σημαντική, με τους Γερμανούς μάλιστα, που είναι οι κυριότεροι επισκέπτες στην Κρήτη, να καταγράφουν υψηλή δαπάνη σε προορισμούς που προσφέρουν δυνατότητες πεζοπορικού τουρισμού. Σύμφωνα με τα στοιχεία, ο “μέσος” τουρίστας στην Κρήτη το 2018 είναι Γερμανός, Βρετανός και Γάλλος. Παρέμενε στο νησί κατά μέσο όρο 8,4 μέρες. Η δαπάνη του κάθε επισκέπτη που ήρθε στο νησί μας κατά μέσο όρο άγγιζε τα 599,4 ευρώ. Η δαπάνη ανά διανυκτέρευση άγγιζε τα 71,5 ευρώ. Η βελτίωση των υποδομών, η ανάγκη επιμήκυνσης της τουριστικής σεζόν και μια σειρά άλλων θεμάτων είναι, όμως, πράγματα που επιβάλλεται να βρουν επιτέλους τη λύση τους εάν θέλουμε την περαιτέρω άνθηση του τουρισμού στο νησί και στη χώρα μας και προκειμένου να μπορούμε να σταθούμε απέναντι στους ανταγωνιστές μας που παραμονεύουν να μας πάρουν τη δουλειά.
Τα κακώς κείμενα και τις αδυναμίες του τουριστικού προϊόντος της Κρήτης αναλύουν σήμερα, μέσα από το ρεπορτάζ μας, παράγοντες του τουρισμού. Οι ίδιοι εκφράζουν τις εκτιμήσεις τους για τη νέα τουριστική σεζόν, απαντούν στο ερώτημα γιατί δεν αποτυπώνονται τα νούμερα της επισκεψιμότητας τουριστών στον τζίρο των καταστημάτων, γιατί οι ντόπιες επιχειρήσεις βάζουν “λουκέτο”, ενώ από την άλλη ξεφυτρώνουν συνεχώς ξένοι επενδυτές, ενώ παράλληλα καταθέτουν απόψεις και προτάσεις στο τι μπορεί να γίνει σε σχέση με την έλλειψη υποδομών και το πώς μπορούμε να αυξήσουμε την επισκεψιμότητα τουριστών στο νησί μας, επισημαίνοντας για μια ακόμη φορά ταυτόχρονα την αναγκαιότητα δημιουργίας τουριστικών σχολών που θα διοχετεύσουν στην αγορά άρτια καταρτισμένο προσωπικό για την καλύτερη δυνατή παροχή υπηρεσιών στον επισκέπτη.
Εκτιμήσεις
«Δύο πράγματα πρέπει να μας απασχολούν για τη νέα τουριστική σεζόν. Πρώτον, πώς θα αυξήσουμε τη ζήτηση για τον τόπο μας, που βάσει των μέχρι στιγμής εκτιμήσεων υπάρχει ενδιαφέρον, σύμφωνα με τις πλατφόρμες που δείχνουν την τάση, και, δεύτερον, οι αεροπορικές θέσεις που θα υπάρξουν, καθότι από αυτό εξαρτάται αν η ζήτηση θα μεταφραστεί και σε αφίξεις. Αν λάβουμε υπόψη και τα καθηλωμένα Boing 737 max – μόνο από έναν τουρ οπερέιτορ είναι καθηλωμένα 75 – το θέμα των μη επαρκών υφιστάμενων αεροπορικών θέσεων πρέπει να μας απασχολεί. Το παρήγορο βέβαια είναι ότι τα slots που είχε η Thomas Cook από τη Μεγάλη Βρετανία αγοράστηκαν εξ ολοκλήρου, όμως το σε ποιους προορισμούς θα καταλήξουν θα εξαρτηθεί από τη ζήτηση.
Σχετικά με τις τάσεις, να πούμε ότι από τη Μεγάλη Βρετανία αυτή τη στιγμή παρουσιάζεται μια αύξηση, αλλά στα συστήματα των εναπομεινάντων τουρ οπερέιτορ. Εάν όμως λόγω του Brexit υποτιμηθεί επιπλέον η στερλίνα, οι προορισμοί του ευρώ θα είναι ακριβοί για αυτούς. Οπότε στην παρούσα φάση σπεύδουν να εκμεταλλευτούν το “early booking”. Σε ό,τι αφορά τη Γερμανία αναμένουμε να δούμε τις αεροπορικές θέσεις που θα υπάρξουν, ενώ για τη Σκανδιναβία είναι παρήγορο το ότι διεσώθη εκεί η Thomas Cook. Αναμένουμε πάντως να είναι μια απρόβλεπτη τουριστική σεζόν», ανέφερε ο πρόεδρος του Συνδέσμου Τουριστικών και Ταξιδιωτικών Γραφείων Κρήτης, α’ αντιπρόεδρος της Γενικής Πανελλαδικής Ομοσπονδίας Επιχειρήσεων Τουρισμού Μιχάλης Βλατάκης, περιγράφοντας τις μέχρι στιγμής προβλέψεις για τη νέα τουριστική σεζόν.
«Η αίσθησή μου λέει ότι η κίνηση τη φετινή τουριστική σεζόν θα είναι πιο χαμηλή από την περυσινή. Υπήρξε ενδιαφέρον ανεβασμένο ανά τουρ οπερέιτορ από τους υφιστάμενους. Αυτό όμως δε λέει κάτι, διότι ήταν τέσσερις έως πέρυσι οι μεγάλοι τουρ οπερέιτορ κι έμειναν τρεις, οπότε μοιράστηκαν τον κόσμο που δούλευε ο τέταρτος, με αποτέλεσμα να βρισκόμαστε περίπου στον ίδιο παρονομαστή. Για να μπορούμε να περιμένουμε κάτι καλύτερο, το ζητούμενο είναι να δημιουργηθούν περισσότερες αεροπορικές θέσεις, δηλαδή να μπουν στις πτήσεις μεγαλύτερα αεροπλάνα και συγκεκριμένα τα max που εδώ και αρκετό καιρό έχουν αποσυρθεί», τόνισε ο Δημήτρης Κουμπαράκης, πρόεδρος του Παγκρήτιου Συλλόγου Διευθυντών Ξενοδοχείων, εκφράζοντας τις δικές του προβλέψεις.
«Τα μηνύματα από τη Μεγάλη Βρετανία προς το παρόν είναι θετικά. Οι προκρατήσεις πάνε καλά για τη Γερμανία, αλλά είναι λίγο νωρίς ακόμα να κάνουμε εκτιμήσεις», δήλωσε ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Διευθυντών Ξενοδοχείων Γιώργος Πελεκανάκης.
Έρχονται πολλοί, αφήνουν λίγα…
Ένα από τα ερωτήματα που ταλανίζουν τους επαγγελματίες που σχετίζονται με τον τουρισμό αλλά και τους εμπόρους, που ενώ βλέπουν πλειάδες τουριστών να βολτάρουν στους εμπορικούς δρόμους της Κρήτης εντούτοις να μην αφήνουν ικανοποιητικό κέρδος στην αγορά, είναι το γιατί δεν αποτυπώνονται τα νούμερα της επισκεψιμότητας τουριστών στον τζίρο των καταστημάτων. Ερώτημα στο οποίο οι άνθρωποι του τουρισμού απαντούν ως εξής: «Στραφήκαμε όλοι στην αριθμητική αύξηση και όχι στην ποιότητα, και αυτό αποτυπώθηκε στην πραγματική οικονομία του τουρισμού. Είδαν οι έμποροι τα έσοδά τους να μειώνονται χρόνο με τον χρόνο και αυτό τους ανησυχεί. Αυτό που μένει λοιπόν για να αντιστραφεί αυτή η κατάσταση είναι να προσεγγίσουμε οικονομικά ποιοτικότερους πελάτες. Σε καμία περίπτωση όμως δεν πρέπει να δαιμονοποιούμε το all inclusive. Είναι ένα προϊόν που υπάρχει στην παγκόσμια αγορά και δεν μπορούμε να μην το διαθέτουμε», τόνισε ο κ. Βλατάκης.
«Θεωρώ πως τα αποτελέσματα θα ήταν ενδεικτικά εάν γινόταν μια πιο εμπεριστατωμένη έρευνα που θα αναδείκνυε το τι ακριβώς ζητάει ο κόσμος να αγοράσει από την εμπορική αγορά. Λόγω της παγκοσμιοποίησης, ο επισκέπτης βρίσκει σχεδόν τα ίδια προϊόντα παντού. Πιστεύω πως θα έπρεπε να προωθούμε περισσότερο τα δικά μας προϊόντα, ενώ σε ό,τι αφορά τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος η προσφορά είναι μεγαλύτερη από τη ζήτηση και εκ των πραγμάτων δε δύνανται να κάνουν μεγάλους τζίρους όλα τα καταστήματα», είπε ο κ. Γιώργος Πελεκανάκης.
Κρατάει χρόνια η… “κολόνια” για την έλλειψη υποδομών
Για το μεγάλο “αγκάθι” που δεν είναι άλλο από τις ανεπαρκείς έως ανύπαρκτες, πολλές φορές, υποδομές – ένα θέμα για το οποίο συζητάμε χρόνια, όμως δε γίνεται κάτι το ουσιαστικό – οι παράγοντες του τουρισμού είπαν: «Πριν από πολλά χρόνια ο Σύλλογός μας είχε χρηματοδοτήσει μια έρευνα στην οποία οι επισκέπτες μας αποτύπωναν τις εντυπώσεις τους από το ταξίδι τους στο νησί μας. Από αυτή την έρευνα μού έμεινε η εξής εικόνα: ό,τι μας έχει χαρίσει απλόχερα η φύση άφηνε ικανοποιημένους τους τουρίστες. Ό,τι είχε να κάνει με τον ανθρώπινο παράγοντα, σε θέματα καθαριότητας, οδοποιίας, οδοσημάνσεων, φωτισμού, οδικού δικτύου, αεροδρομίου, δημόσιων τουαλετών και αρχαιολογικών χώρων, ήταν δυσαρεστημένοι οι ξένοι επισκέπτες μας. Δυστυχώς ακόμα και σήμερα κάνουμε λόγο για τα ίδια ακριβώς πράγματα. Η κατάσταση είναι απογοητευτική. Το νησί μας θα έπρεπε να έχει ποιοτικό τουρισμό. Πώς όμως να γίνει αυτό όταν δεν προσφέρουμε ποιοτικό προϊόν από πλευράς υποδομών; Είναι ντροπή το πρώτο σε πτήσεις τσάρτερ αεροδρόμιο της χώρας και δεύτερο σε συνολική κίνηση να περιμένει από τοπικούς, μεμονωμένους φορείς να το συντηρήσουν. Για να μην πούμε για τον ΒΟΑΚ, όπου κάθε μέρα θρηνούμε θύματα. Αν η Πολιτεία δε νοιαστεί για όλα αυτά, δεν θα αλλάξει κάτι», τόνισε ο κ. Κουμπαράκης.
«Δεν μπορούμε να συζητάμε για τουρισμό επιπέδου όταν δεν υπάρχουν υποδομές. Επακόλουθο της κατάστασης αυτής είναι οι ανταγωνιστές μας, που έχουν παρασάγγας καλύτερες υποδομές, να προτιμηθούν από πελάτες με γερά πορτοφόλια. Οι λόγοι που έχουμε επαναλαμβανόμενους πελάτες είναι ότι θαυμάζουν την κρητική φιλοξενία, το κλίμα, τον ήλιο, τη θάλασσα, τη γαστρονομία, την ιστορία και τη φυσική μας ομορφιά. Αυτό αποτυπώνεται και στα σχόλιά τους στις πλατφόρμες. Από εκεί και πέρα, όμως, οι υποδομές συγκεντρώνουν τα περισσότερα αρνητικά σχόλια, όπως επίσης και ο υπερτουρισμός που σημειώνεται σε κάποιες περιοχές και “σκοτώνει” τον τουρισμό. Είναι ένα γεγονός που έχει προκύψει τα τελευταία χρόνια. Ταλαιπωρεί τον επισκέπτη που καλείται να αντιμετωπίσει ουρές κόσμου και χρειάζεται καλύτερη οργάνωση», δήλωσε σχετικά με το θέμα ο κ. Βλατάκης.
«Βασικό θέμα είναι το υπάρχον αεροδρόμιο να μπορέσει να αναβαθμιστεί. Αυτή τη στιγμή είναι σε άθλια κατάσταση και δεν ανταποκρίνεται στις σύγχρονες απαιτήσεις του τουρίστα. Είναι ήρωες οι άνθρωποι που δουλεύουν σε αυτό. Στα παράπονα των πελατών μας συγκαταλέγονται αρνητικά σχόλια που έχουν να κάνουν με την έλλειψη πεζοδρομίων και σήμανσης στους δρόμους, με το κακό οδικό δίκτυο γενικότερα και με την απογοητευτική εικόνα των αδέσποτων ζώων. Επίσης άλλο ένα σημαντικό θέμα, που πρέπει άμεσα να δει η Πολιτεία, είναι το θέμα της εκπαίδευσης στο κομμάτι του τουρισμού. Οι ανάγκες είναι μεγάλες. Χρειαζόμαστε οπωσδήποτε εκπαιδευμένο και άρτια καταρτισμένο προσωπικό εάν θέλουμε και στο μέλλον να στηριζόμαστε στον τουρισμό», ανέφερε ο κ. Πελεκανάκης.
Ξένοι επενδυτές, ενώ οι ντόπιες επιχειρήσεις βάζουν “λουκέτο”
Πρόσφατα σε ρεπορτάζ της εφημερίδας “Νέας Κρήτη” αναφερόταν ότι σε επίπεδο χώρας 1.155 ξενοδοχεία διατίθενται προς πώληση μέσω αγγελιών. Εξ αυτών μάλιστα πωλητήριο έχουν βάλει 135 ξενοδοχεία στην Κρήτη. Και ενώ οι ντόπιες επιχειρήσεις κλείνουν, στην αντίπερα όχθη ξένοι επενδυτές δράττονται των ευκαιριών και αγοράζουν τις κρητικές επιχειρήσεις που κλείνουν, τοποθετώντας πολλές φορές και ξένο προσωπικό. Για το καινούργιο αυτό φαινόμενο οι άνθρωποι του τουρισμού λένε σχετικά: «Τα πάντα πωλούνται. Σίγουρα κάποια ξενοδοχεία είναι χρεωμένα. Και το οξύμωρο είναι ότι, ενώ τα τελευταία τρία-τέσσερα χρόνια ο τουρισμός μας πήγε πολύ καλά, από την άλλη είναι τόσο δυσβάσταχτη η φορολογία στα ξενοδοχεία και τόσα πολλά τα οικονομικά βάρη που έχουν φορτώσει στην πλάτη του ξενοδόχου, που τον έχουν γονατίσει. Οι περισσότεροι ζορίζονται να βγάλουν τον χειμώνα. Οι τράπεζες πίνουν αίμα, οι άνθρωποι αναγκάζονται να πουλήσουν και η χώρα μας μεταναστεύει σε ξένες τσέπες. Ο τουρισμός είναι το δυνατό μας “χαρτί”. Αυτό το “χαρτί”, όμως, πρέπει να το “γυαλίζεις” και να το προσέχεις. Εμείς εκτός όλων των άλλων “πονάμε” και από σχολές Τουριστικής Εκπαίδευσης που θα βγάλουν καταρτισμένο προσωπικό, το οποίο θα είναι σε θέση να προσφέρει αξιόλογες υπηρεσίες, ενώ την ίδια στιγμή καίριας σημασίας είναι το θέμα της επιμήκυνσης της τουριστικής περιόδου», είπε ο κ. Κουμπαράκης.
«Υπάρχει μια κινητικότητα. Όλοι περιμένουν να δουν κατά πόσο η νέα κυβέρνηση θα στηρίξει τις επενδύσεις. Η Κρήτη είναι μέσα στα επενδυτικά πλάνα πολλών και αυτό είναι εξαιρετικά ελπιδοφόρο. Το τουριστικό μας προϊόν χρειάζεται μεταξύ άλλων εκσυγχρονισμό, καθώς εάν δε συμβεί αυτό δε θα μπορέσουμε να αυξήσουμε την ποιότητα. Η Κρήτη πρέπει να στραφεί στην ποιότητα, στη μοναδικότητα και στην αυθεντικότητα του προϊόντος της», ανέφερε ο κ. Βλατάκης. «Το τίμημα για αυτόν που αναγκάζεται να πουλήσει την επιχείρησή του είναι πολύ μεγάλο. Τα περισσότερα ξενοδοχεία από αυτά που πωλούνται είναι παλιά και γερασμένα. Απαιτούν πολλά χρήματα για ανακαινίσεις. Επίσης τη σήμερον ημέρα οι Έλληνες δεν επενδύουν τόσο εύκολα. Οι ξένοι, από την άλλη, που έχουν μια κάποια οικονομική ευχέρεια, αγοράζουν και επενδύουν», σημείωσε ο κ. Πελεκανάκης, με τους παράγοντες του τουρισμού μέσα από τις δηλώσεις τους να στέλνουν για μια ακόμη φορά το μήνυμα ότι ο τουρισμός – ο μόνος πλέον μοχλός ανάπτυξης της χώρας μας – χρειάζεται στήριξη, εκσυγχρονισμό, επιμήκυνση της χρονικής περιόδου αλλά κυρίως γερά κονδύλια για σύγχρονες, λειτουργικές και εντυπωσιακές υποδομές.
ΠΗΓΗ: neakriti.gr
