Η καλλιέργεια της καστανιάς αναφέρεται ήδη από τον Θεόφραστο τον 3ο αιώνα π.Χ. και οι καρποί της, γνωστοί στους αρχαίους Έλληνες ως «Διός βάλανοι», θεωρούνταν τροφή θεϊκής προέλευσης. Στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, χρησιμοποιούνταν κυρίως για τη σίτιση του στρατού, ενώ τον Μεσαίωνα ήταν βασικό τρόφιμο των φτωχών – διόλου τυχαίο επομένως που η καστανιά αποκαλείται «δέντρο της ζωής».
Στη χώρα μας τις αγέρωχες καστανιές θα τις συναντήσουμε στη Θεσσαλία, τη Μακεδονία, την Πελοπόννησο, την Άρτα, στα ορεινά της Κρήτης και στη Λέσβο. Κάθε χρόνο, τον Οκτώβριο διοργανώνονται οι περίφημες γιορτές του κάστανου σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας και όσοι συμμετέχουν μπορούν να γευτούν παραδοσιακές συνταγές με πρωταγωνιστή το δημοφιλή καρπό. Με την πλούσια γεύση του, κατέχει εξέχουσα θέση στις διεθνείς κουζίνες αλλά και στη ζαχαροπλαστική. Σε ορεινά χωριά της Γαλλίας, της βόρειας Ιταλίας καθώς και της Ασίας γίνεται αλεύρι για την παρασκευή ψωμιού ή γλυκών.
Φωτό: Shutterstock
Την περίοδο των γιορτών τα κάστανα έχουν την τιμητική τους καθώς συμμετέχουν σε πολλές γλυκές και αλμυρές συνταγές, ενώ πρωταγωνιστούν στη γέμιση της γαλοπούλας, όπου συνδυάζονται με ρύζι, κιμά, κουκουνάρι και σταφίδες. Σε πολλές περιοχές της Ελλάδας μπαίνουν στην κατσαρόλα και μαγειρεύονται με μοσχάρι ή χοιρινό, με κυδώνια ή δαμάσκηνα και κρασί. Επίσης, απογειώνουν τις σαλάτες με ρόδι και βινεγκρέτ με μέλι και μουστάρδα. Στην Κρήτη συνδυάζονται με χοιρινό ή κατσικάκι, αλλά γίνονται και εξαιρετικό στιφάδο. Στη Μαγνησία είναι από τα βασικά συστατικά στις πηλιορείτικες πίτες. Στη Μακεδονία συντροφεύουν τα κυδώνια στα γιορτινά πιάτα με χοιρινό.
Φωτό: Shutterstock
Όπως αποδεικνύει η ευρεία χρήση του, το κάστανο είναι ένα εξαιρετικά ευέλικτο υλικό που έχει τη θέση του και στη ζαχαροπλαστική υπογράφοντας φίνα γλυκά, πουτίγκες, κορμούς, κέικ, πλούσιες κρέμες και τούρτες. Πολύ ταιριαστός είναι ο γάμος του με το ρούμι, τον καφέ και, φυσικά, τη βασίλισσα σοκολάτα. Στην ελληνική κουζίνα είναι ιδιαίτερα αγαπητό ως παραδοσιακό γλυκό του κουταλιού, σπιτική μαρμελάδα αλλά και λικέρ. Τέλος, ξεχωριστή μνεία αξίζει στο θρεπτικό μέλι της καστανιάς με το σκούρο χρώμα, το δυνατό άρωμα και την πλούσια γεύση.
Σούπα με κάστανο, σελινόριζα και λούντζα
Φωτό: Γιώργος Δρακόπουλος
Food styling: Olivia Artemis Webb
Χρόνος προετοιμασίας: 30΄
Χρόνος μαγειρέματος: 20′
Βαθμός δυσκολίας: *
Υλικά για 4 άτομα
- 400 γρ. σελινόριζα σε κύβους
- 300 γρ. κάστανα καθαρισμένα και βρασμένα
- 1 κρεμμύδι σε φέτες
- 1 σκελίδα σκόρδο ψιλοκομμένη
- 100 ml κρέμα γάλατος
- 50 γρ. φρέσκο βούτυρο
- 1 κ.σ. ε.π. ελαιόλαδο
- 500 ml ζωμό λαχανικών
- Αλάτι
- Πιπέρι φρεσκοτριμμένο
- 1 πρέζα θυμάρι
- 1 σφηνάκι γλυκό κρασί Σάμου
- 100 γρ. λούντζα ψιλοκομμένη
- Σχοινόπρασο ή θυμάρι για το γαρνίρισμα
Εκτέλεση
- Ζεσταίνουμε σε μια κατσαρόλα και σε μέτρια φωτιά το βούτυρο και το ελαιόλαδο και σοτάρουμε το κρεμμύδι, τη σελινόριζα και το σκόρδο για 5 λεπτά, μέχρι να πάρουν χρώμα.
- Σβήνουμε με το κρασί, ανακατεύουμε, προσθέτουμε αλάτι, πιπέρι, το θυμάρι, το ζωμό λαχανικών και τα κάστανα. Καλύπτουμε με καπάκι και μαγειρεύουμε σε χαμηλή φωτιά για 15 λεπτά, ελέγχοντας στο ενδιάμεσο αν χρειάζεται να συμπληρώσουμε λίγο ζωμό επιπλέον.
- Πολτοποιούμε το μείγμα στο μίξερ ή με ραβδομπλέντερ, μέχρι να ομογενοποιηθεί πλήρως. Προσθέτουμε την κρέμα γάλακτος και ανακατεύουμε απαλά έως ότου αποκτήσει η σούπα βελούδινη υφή.
- Ψήνουμε τη λούντζα στο γκριλ μέχρι να γίνει τραγανή. Σερβίρουμε τη σούπα αμέσως, γαρνίροντας με λούντζα και φρέσκο θυμάρι ή σχοινόπρασο.
