Μαίνονται οι αντιδράσεις για το Προεδρικό Διάταγμα που αφορά στην οριοθέτηση των οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων, καθώς όπως αναφέρεται από δημάρχους και μηχανικούς η εφαρμογή του προκαλεί εκτεταμένες συνέπειες στην πολεοδομική οργάνωση της υπαίθρου, την καθημερινότητα των πολιτών, τη δυνατότητα δόμησης και την προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος.
Το Π.Δ. ακυρώνει συλλήβδην όλες τις επεκτάσεις ορίων οικισμών που πραγματοποιήθηκαν μετά το 1983 με αποφάσεις Nομαρχών. Ορίζει στα πλαίσια των εκπονούμενων Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΤΠΣ) και Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΕΠΣ) επαναοριοθέτηση των οικισμών με βάση αεροφωτογραφίες περασμένων δεκαετιών αγνοώντας τις ήδη υπάρχουσες κατασκευές οι οποίες ανεγέρθηκαν με οικοδομική άδεια μετά το 1983 και τις καθιστά εκτός σχεδίου και καθιστά εν αμφιβόλω την νομιμότητα τους.
Σε συνεδρίασή της η Αντιπροσωπεία του ΤΕΕ-Τμήματος Δυτικής Κρήτης με μόνο θέμα ημερήσιας διάταξης, το νέο Προεδρικό Διάταγμα Π.Δ. 11-04-2025 (ΦΕΚ 194/Δ/15-04-2025), σχετικά με τον «Καθορισμό κριτηρίων, τρόπου και διαδικασιών οριοθέτησης των οικισμών της Χώρας με πληθυσμό κάτω των δύο χιλιάδων (2.000) κατοίκων, περιλαμβανομένων και των προϋφιστάμενων του 1923, καθώς και καθορισμός χρήσεων γης και γενικών όρων και περιορισμών δόμησης». Όπως αναφέρεται αναλυτικά σε ανακοίνωση του ΤΕΕ -Τμήματος Δυτικής Κρήτης:
Μετά από συζήτηση η Αντιπροσωπεία του ΤΕΕ-Τμήματος Δυτικής Κρήτης, αποφάσισε:
-Καλεί την πολιτεία να αποσύρει άμεσα το από 11.04.2025 Π.Δ. ΦΕΚ 194/Δ/15.04.2025.
-Επισημαίνει ό,τι το εν λόγω Διάταγμα εγείρει σοβαρά ζητήματα συνταγματικότητας, καθώς παραβιάζει ευθέως το άρθρο 17 του Συντάγματος που κατοχυρώνει την προστασία της ιδιοκτησίας.
-Ζητά από την Κυβέρνηση να προχωρήσει άμεσα στη νομοθετική κατοχύρωση της προστασίας της υφιστάμενης διαμορφωμένης κατάστασης, κινούμενη προς την κατεύθυνση της επανέγκρισης των ορίων των οικισμών, εκεί δηλαδή που αυτά είχαν οριοθετηθεί με παλαιότερες αποφάσεις της διοίκησης και με βάση το παλαιό Π.Δ. του 1985(ΦΕΚ 181Δ), εκτός των περιπτώσεων, στις οποίες απαιτείται νέα οριοθέτηση οικισμού (π.χ. λόγω του ότι τα υφιστάμενα όρια έχουν ακυρωθεί με απόφαση του ΣτΕ) και αποφυγής έτσι ανατροπών που θίγουν ιδιοκτησιακά και πολεοδομικά δικαιώματα, θεμελιωμένα εδώ και πολλές δεκαετίες.
-Ζητά τη θεσμοθέτηση ουσιαστικής συμμετοχής, τόσο κατά την επανέγκριση όσο και κατά την εκ νέου οριοθέτηση των οικισμών, όπου η νέα αυτή οριοθέτηση απαιτείται, με ενεργό ρόλο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των πολιτών, είτε όταν αυτή γίνεται μέσω ΤΠΣ/ΕΠΣ, είτε όταν αυτή γίνεται με αυτοτελή Π.Δ.
-Καλεί το ΥΠΕΝ να προχωρήσει άμεσα στην απλοποίηση και άμεση δρομολόγηση των διαδικασιών πολεοδόμησης εντός του πλαισίου των ΤΠΣ και ΕΠΣ με χρηματοδότηση από την Πολιτεία.
Όπως αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση:
«Το ΤΕΕ-ΤΔΚ παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και θα προβεί σε περαιτέρω αναλύσεις και ενέργειες για την ενημέρωση των μελών του αλλά και της κοινωνίας».
Μονοθεματική συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου με θέμα τους οικισμούς μετά από πρόταση του Περιφερειάρχη
Τη σύγκληση μονοθεματικού Περιφερειακού Συμβουλίου με αποκλειστικό αντικείμενο το Προεδρικό Διάταγμα για τους οικισμούς μέχρι 2.000 κατοίκους, πρότεινε ο Περιφερειάρχης Κρήτης κατά την έναρξη της συνεδρίασης του Περιφερειακού Συμβουλίου Κρήτης.
Η πρόταση έγινε ομόφωνα δεκτή από το Περιφερειακό Συμβούλιο και συμφωνήθηκε άμεσα να πραγματοποιηθεί η συνεδρίαση στις 29 Μαΐου 2025.
Ο Σταύρος Αρναουτάκης πρότεινε τη συνεργασία με το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος και τους εμπλεκόμενους Δήμους, ώστε να συγκεντρωθούν και να κατατεθούν όλα τα απαραίτητα στοιχεία. Η κοινή προσπάθεια στοχεύει στη διαμόρφωση μιας ολοκληρωμένης και τεκμηριωμένης πρότασης εντός των επόμενων ημερών, δεδομένου ότι υπάρχει σύμφωνη γνώμη Ένωσης Περιφερειών (ΕΝΠΕ) και Κεντρικής Ένωσης δήμων (ΚΕΔΕ) για να διαμορφωθεί κοινή πρόταση για το θέμα.
Όπως τόνισε ο Περιφερειάρχης κατά τη συνεδρίαση, «το ζήτημα των οικισμών αναδεικνύεται ακόμη πιο δυναμικά όταν προσεγγίζεται συλλογικά. Δήμοι, Περιφέρεια και το Τεχνικό Επιμελητήριο πρέπει να είμαστε ενωμένοι, ώστε να υπάρξει ένα κοινό και ισχυρό πλαίσιο διεκδίκησης. Όλες οι παρατάξεις συμφωνούμε στην ανάγκη για μία συντονισμένη και τεκμηριωμένη παρέμβαση».
Την απόσυρση του ΠΔ για την οριοθέτηση οικισμών ζητούν οι έμποροι της Κρήτης
Την απόσυρση του ΠΔ για την οριοθέτηση οικισμών κάτω των 2000 κατοίκων ζητά με επιστολή του η Ομοσπονδία Εμπορικών Συλλόγων Κρήτης.Ειδικότερα, όπως αναφέρει πρόκειται για ένα σοβαρό ζήτημα με εκτεταμένες συνέπειες στην κοινωνική και οικονομική ζωή του νησιού.
Στην επιστολή τους προς τον πρωθυπουργό και τον υπουργό περιβάλλοντος οι έμποροι της Κρήτης αναφέρουν:“Με την παρούσα επιστολή και μετά από συνεργασία με το ΤΕΕ/ΤΑΚ για την πληρέστερη ενημέρωση μας, σας μεταφέρομε την αγωνία της κοινωνίας της Κρήτης και την έντονη ανησυχία σχετικά με το πρόσφατα δημοσιευμένο Π.Δ. (Τεύχος Δ’) 194/15.04.2025, το οποίο αφορά τη διαδικασία οριοθέτησης των οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων.
Πρόκειται για ένα ιδιαίτερα σοβαρό ζήτημα που έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις με εκτεταμένες συνέπειες στην κοινωνική & οικονομική ζωή της υπαίθρου και ειδικότερα της Κρήτης.
Το Π.Δ. προωθεί μια συγκεντρωτική, άκαμπτη και οριζόντια προσέγγιση στον πολεοδομικό σχεδιασμό, αγνοώντας τις χωρικές, κοινωνικές και οικονομικές ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής και απαξίωση της υπαίθρου αντί της ενεργοποίησης κινήτρων για την αποτροπή της αστυφιλίας στα πλαίσια της αλλαγής του παραγωγικού μοντέλου και της ισόρροπης ανάπτυξης της χώρας.
Χιλιάδες μη δομημένα ακίνητα που για δεκαετίες θεωρούνταν άρτια και οικοδομήσιμα, αποχαρακτηρίζονται και μετατρέπονται σε «εκτός σχεδίου», χάνοντας το δικαίωμα δόμησης με ανυπολόγιστες συνέπειες για τους ιδιοκτήτες τους.
Ενδεικτικά:
Οι οριοθετημένοι οικισμοί κάτω των 2.000 κατοίκων αποτελούν το 92% επί συνόλου 12.800 οικισμών της χώρας.
Το 2024 εκδόθηκαν 8.500 οικοδομικές άδειες σε αυτούς τους οικισμούς που αποτελούν το 18% της συνολικής δραστηριότητας.
Η Κρήτη διαθέτει το υψηλότερο ποσοστό οικισμών στην Ελλάδα και η εφαρμογή του Π.Δ. 129/2025 θα προκαλέσει πλήγμα στην οικοδομική δραστηριότητα, την αξία της ακίνητης περιουσίας και τη βιωσιμότητα των τοπικών κοινωνιών, με συνέπειες σε όλη την οικονομική δραστηριότητα.
Η χώρα μας έχει ανάγκη από σταθερότητα, σαφείς κανόνες και εμπιστοσύνη των πολιτών προς την Πολιτεία και όχι από οριζόντιες ανατροπές και δημιουργία νέων αδιεξόδων, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η ιδιαιτερότητα κάθε οικισμού και αγνοώντας την πληθυσμιακή και αναπτυξιακή προοπτική και δυναμική των τοπικών κοινοτήτων καθώς θα συμβάλει περαιτέρω στην ερημοποίηση της υπαίθρου αλλά και στην ακύρωση ή κατάρρευση μικρομεσαίων επενδυτικών σχεδίων.
Αυτό θα είναι άδικο και με την αίσθηση που έχει επικρατήσει ότι με τον τρόπο αυτό δίδεται προτεραιότητα σε κεφαλιακές συσσωρεύσεις και μεγάλες ιδιωτικές πολεοδομήσεις.
Ως Ομοσπονδία Εμπορικών Συλλόγων Κρήτης, ζητούμε άμεσα την απόσυρση του Π.Δ. 129/2025, που μετατρέπει χιλιάδες ιδιοκτησίες που είχαν δικαίωμα δόμησης σε ιδιοκτησίες εκτός ορίων οικισμών και συνεπώς άνευ οικοδομησιμότητας με αποτέλεσμα την πλήρη απαξίωσή τους”.
