Ξεκινούν σήμερα οι εκτιμήσεις του ΕΛΓΑ – Αναμένεται αίτημα για να κηρυχθεί η περιοχή του νότιου Ρεθύμνου σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης
Στάχτη κι αποκαΐδια και ο κόπος μιας ζωής κάηκε μέσα σε λίγες ώρες, αφού πάνω από 15.000 στρέμματα γης, σύμφωνα με εκτίμηση του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, έγιναν παρανάλωμα του πυρός, ενώ ανυπολόγιστες είναι και οι ζημιές στο ζωικό κεφάλαιο στο νότιο Ρέθυμνο, που κυριολεκτικά από το πρωί της περασμένης Παρασκευής βιώνει έναν Αρμαγεδδώνα.
Αυτές τις εικόνες και τα συναισθήματα βιώνουν από την «επόμενη μέρα» της καταστροφικής πυρκαγιάς στο νότιο Ρέθυμνο οι κάτοικοι στις Μέλαμπες και την ευρύτερη περιοχή της Αγίας Γαλήνης και του Ροδάκινου, διερωτώμενοι ακόμα και μετά τη νέα συμφορά πόσα χρόνια θα χρειαστεί να περιμένουν ακόμα για την επιχειρησιακή και ουσιαστική αναβάθμιση των πυροσβεστικών δυνάμεων σε αυτή την περιοχή, που κάθε λίγα χρόνια καίγεται σαν «χάρτινος πύργος».
Τόσο ο περιφερειάρχης Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης, όσο και ο δήμαρχος Αγίου Βασιλείου Γιάννης Ταταράκης, μάλιστα, θεωρούν σχεδόν σίγουρο πως πρόκειται για εμπρηστικές ενέργειες αδίστακτων ανθρώπων, που μπρος στα συμφέροντα δε διστάζουν να βάλουν φωτιά και να καταστρέψουν τη φύση και τις περιουσίες των ανθρώπων, βάζοντας σε κίνδυνο και τις ανθρώπινες ζωές.
Με τον φόβο των αναζωπυρώσεων να εξακολουθεί να πλανάται στην ευρύτερη περιοχή, οι κάτοικοι του νότιου Ρεθύμνου – που για μία ακόμη φορά είδαν τους κόπους μιας ζωής να παραδίδονται στην πύρινη λαίλαπα – προσπαθούν πλέον να ανακτήσουν τις δυνάμεις τους, ζητώντας όμως και την άμεση στήριξη της Πολιτείας.
Τα αιτήματα είναι συγκεκριμένα και ξεκάθαρα. Οι ευθύνες του ΕΛΓΑ, που σήμερα Δευτέρα θα βρίσκεται στην καμένη περιοχή, τεράστιες ως προς τη λήψη – επιτέλους – σημαντικών αποφάσεων για ουσιαστικές αποζημιώσεις στους πληγέντες, που θα ξεφεύγουν από τις επιφανειακές στηρίξεις που δίνονται μέχρι σήμερα, κυρίως από τα χρονοβόρα ΠΣΕΑ, ώστε να στηριχτεί πραγματικά κάθε παραγωγός για τα ελαιόδεντρα, την παραγωγή του, τα μελίσσια και τα ζώα του.
Από το πρωί του Σαββάτου, αλλά και χθες Κυριακή, το νότιο Ρέθυμνο και συγκεκριμένα οι περιοχές του δήμου Αγίου Βασιλείου χαρακτηρίζονται από εικόνες αποκάλυψης, έπειτα από την καταστροφική πυρκαγιά του μοιραίου 48ώρου, που μετέτρεψε τους κόπους μιας ολόκληρης ζωής σε «κρανίου τόπο».
Οι κάτοικοι απεγνωσμένοι μετρούν τις πληγές τους, την ώρα που οι θεσμικοί φορείς του Ρεθύμνου θα καταθέσουν αίτημα για να κηρυχθεί η περιοχή σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Την ίδια ώρα συνεχίζονται οι έρευνες της Πυροσβεστικής, με κάποιες πρώτες ενδείξεις πως πίσω από τον πύρινο εφιάλτη που απείλησε χωριά και οικισμούς δεν αποκλείεται να κρύβεται εμπρησμός.
«Τα συμβάντα δεν είναι τυχαία»
Ο Περιφερειάρχης Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης, από τον τόπο της φωτιάς, το πρωί του περασμένου Σαββάτου, ήταν κατηγορηματικός: «Δε νομίζω να ήταν τυχαίο ότι σε δύο διαφορετικά σημεία είχαμε ταυτόχρονα πυρκαγιές. Πιστεύω ότι είναι εμπρησμός. Ήμουν κι εγώ στο Ροδάκινο όταν σβήστηκε εκεί η φωτιά και ξαφνικά ενημερωνόμαστε ότι έχουμε στην περιοχή κοντά στις Μέλαμπες τέσσερα μέτωπα φωτιάς. Δε θεωρώ ότι ήταν τυχαίο κάτι τέτοιο», είπε με νόημα ο περιφερειάρχης Κρήτης.
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Αγίου Βασιλείου, Αντώνης Τσουρδαλάκης, είπε πως «αυτό που διαδραματίστηκε είναι αυτό το οποίο διαδραματίζεται κάθε δύο τρία χρόνια εδώ στην περιοχή. Δηλαδή, η φωτιά να κυκλώνει το χωριό Μέλαμπες, να προχωράει στη συνέχεια νότια και να κατευθύνεται προς Αγία Γαλήνη»… Μάλιστα, ο κ. Τσουρδαλάκης τόνισε κατηγορηματικά ότι «αυτό που θα πρέπει να γίνει έχει διατυπωθεί με ειδική μελέτη, την οποία έχει καταρτίσει ο Δήμος Αγίου Βασιλείου πριν από τρία-τέσσερα χρόνια. Δηλαδή, θα πρέπει πρώτα απ’ όλα να γίνει αναδιάταξη των πυροσβεστικών δυνάμεων. Δεν είναι δυνατόν, στην περιοχή αυτή που σύμφωνα με μελέτες της ίδιας της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας είναι από τις πλέον πυρόπληκτες περιοχές στην Ελλάδα, να έχει ελλιπή πυροσβεστική μέριμνα. Θα πρέπει λοιπόν να ενισχυθεί το Πυροσβεστικό Κλιμάκιο Δαριβιανών και να ιδρυθούν δύο νέα κλιμάκια στην Κρύα Βρύση και ιδιαίτερα στην περιοχή της Μύρθιου για την προστασία και της περιοχής Πρέβελη και όλης της περιοχής. Είναι αυτό που θα πρέπει να γίνει, μαζί βεβαίως με την ταυτόχρονη οργάνωση όλων των εμπλεκόμενων υπηρεσιών, Πολιτικής Προστασίας κ.λπ.»…
Ζήτησε συγνώμη
Ο πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Αγίου Βασιλείου, Αντώνης Τσουρδαλάκης, μάλιστα, με ανάρτησή του ζήτησε συγνώμη από τους πληγέντες, παρά τις προσπάθειές του να ανταποκριθεί σε όλες τις εκκλήσεις για βοήθεια και υποστήριξη.
«Αισθάνομαι την ανάγκη να ζητήσω ταπεινά συγνώμη από τους συντοπίτες και συγχωριανούς μου, που τις τραγικές αυτές ώρες δεν κατάφερα όσο θα ήθελα, παρά το ότι προσπάθησα όσο μπορούσα, να ανταποκριθώ σε όλες τις εκκλήσεις για βοήθεια και υποστήριξη, τις ώρες που απειλούνταν ζωές και περιουσίες από την πύρινη λαίλαπα. Ας είναι οι στιγμές αυτές που βιώσαμε αφορμή για τις αναγκαίες συλλογικές αποφάσεις και θεσμικές παρεμβάσεις για αποφυγή όμοιων καταστάσεων στο μέλλον!», όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η ανθρώπινη αυτή ανάρτηση.
Πολύπαθη η περιοχή – «Καθόλου δεν πήγαν όλα κατ’ ευχήν»
«Καθόλου κατ’ ευχήν δεν πήγαν όλα», λέει από την πλευρά της η αντιπεριφερειάρχης Ρεθύμνου Μαρία Λιονή, αναφερόμενη στην κατάσταση που επικρατούσε ακόμα μέχρι και προχθές Σάββατο. «Καταρχάς η περιοχή εδώ είναι γνωστό πως είναι πολύπαθη. Πάρα πολλές φορές έχει καεί. Εδώ οι άνθρωποι λένε τις εμπειρίες τους και από άλλες χρονιές. Επειδή γνωρίζουν το μικροκλίμα, γνωρίζουν από το μέρος που μπαίνει η φωτιά τι κύκλο θα έκανε και ποια θα ήταν η κατάληξή της».
Αναφερόμενη στο χρονικό της τραγωδίας και στα γεγονότα εκείνα που δείχνουν μάλλον εμπρησμό, η Μαρία Λιονή είπε χαρακτηριστικά: «Την ίδια ώρα που επιχειρούσαν στο μέτωπο των Μελάμπων, του Ορνέ και των Σαχτουρίων την Παρασκευή, κι ενώ φαίνονταν ότι είχαν γίνει ρίψεις από δύο-τρία εναέρια μέσα και φαινόταν ότι η φωτιά είχε τεθεί υπό πλήρη έλεγχο, και αφού πηγαίνανε να φύγουμε, ειδοποιηθήκαμε ότι έχει μπει δεύτερη φωτιά στην κοινότητα του Ροδάκινου. Πηγαίνοντας λοιπόν προς εκεί, βλέπουμε ότι κι εκεί ο αέρας ήταν πάρα πολύ δυνατός. Κινδύνεψε το κάτω Ροδάκινο και έγινε και μερική εκκένωση του χωριού. Ήρθε το “Έρικσον” να κάνει ρίψη του νερού στην περιοχή αυτή. Οπωσδήποτε διασπάστηκαν οι πυροσβεστικές δυνάμεις από το ένα μέτωπο της φωτιάς στο άλλο και αυτό έγινε από τις 4 το απόγευμα μέχρι τις 6. Και στις 6 μ.μ. ειδοποιηθήκαμε ότι υπάρχει μια μεγάλη αναζωπύρωση στο μέτωπο των Μελάμπων. Και ξανακατεβήκαμε εκεί. Κι εκεί τότε είδαμε μια κατάσταση ανεξέλεγκτη».
Και συνεχίζοντας η Μαρία Λιονή για τον εφιάλτη των Μελάμπων, τόνισε πως από το βράδυ της Παρασκευής και μετά χάθηκε ο έλεγχος. «Πήγαμε στην κοινότητα των Μελάμπων μαζί με τον περιφερειάρχη, τον δήμαρχο και τον αστυνομικό διευθυντή. Εγκλωβιστήκαμε κι εμείς εκεί στις Μέλαμπες, διότι είχε μια τρομερή ταχύτητα η φωτιά. Ανέβηκε τον επαρχιακή δρόμο. Ανέβηκε τον δημοτικό δρόμο από πολύ χαμηλά και ήρθε πάνω στο χωριό. Διατάχτηκε η εκκένωση, η οποία δεν πρόλαβε να γίνει, διότι υπήρχε και άλλη ιδιαιτερότητα. Ότι η φορά του ανέμου άλλαζε στα 4-5 λεπτά. Από ’κει που ένας δρόμος μάς έλεγαν οι πυροσβέστες και οι αστυνομικοί ότι ήταν ελεύθερος για να κατευθύνουμε τον κόσμο, σε πέντε-δέκα λεπτά ο δρόμος αυτός δεν ήταν ελεύθερος»!
Μαρία Λιονή: «Να γίνει επανασχεδιασμός από την επιχειρησιακή και πυροσβεστική πλευρά»
Για τη μάχη που έδωσαν με τις φλόγες οι ίδιοι οι κάτοικοι, η Μαρία Λιονή, ήταν κατηγορηματική: «Οι κάτοικοι λένε ότι πραγματικά όσοι έμειναν μαζί με τα πυροσβεστικά οχήματα, που παρέμειναν για να τους προστατέψουν, οι ίδιοι, με την Πολιτική Προστασία του δήμου Αγίου Βασιλείου, με τους εθελοντές, όλους – και θέλω να τους ευχαριστήσω όλους – βοήθησαν στο σβήσιμο της φωτιάς, ενώ ήταν εκεί και ο Ερυθρός Σταυρός με το ΕΚΑΒ που τους βοήθησαν να μην υπάρξουν προβλήματα υγείας»…
Καταλήγοντας, η Μαρία Λιονή λέει: «Αυτό το οποίο ζητάει η Περιφέρεια, όπως το ζητάει και η περιοχή εδώ και πάρα πολλά χρόνια, είναι να γίνει ένας επανασχεδιασμός από την επιχειρησιακή και πυροσβεστική πλευρά. Διότι υπάρχει ένα ιδιαίτερο μικροκλίμα σε αυτή την περιοχή. Ξέρουν εδώ οι ντόπιοι πόσες φορές έχει μπει η φωτιά. Από πού μπήκε. Ποια ήταν η πορεία της, πού κατέληξε και πόσες φορές καταστράφηκαν. Δεν αρκεί να υπάρξει μόνο κλιμάκιο εδώ, αλλά να αναβαθμιστεί. Η Πυροσβεστική θα πρέπει να αναβαθμίσει εδώ το κλιμάκιό της»…
«Έχασαν τις περιουσίες τους»
Έκκληση και από τον δήμαρχο Αγίου Βασιλείου Γιάννη Ταταράκη… «Να βοηθηθούν εδώ όλοι οι άνθρωποι, που πραγματικά έχουν χάσει όλες τους τις περιουσίες. Υπάρχουν άνθρωποι πλέον που δεν έχουν στον ήλιο μοίρα. Γι’ αυτό λοιπόν πρέπει να σκύψει η Πολιτεία πάρα πολύ γρήγορα. Ο ΕΛΓΑ θα έρθει τη Δευτέρα (σ.σ. σήμερα) να κάνει μία αποτίμηση. Έχω ραντεβού με τον υπουργό, τον κ. Πέτσα, και τον κ. Τουρνά για να λύσουμε κάποια προβλήματα, να απαλύνουμε τον πόνο αυτών των ανθρώπων»…
Σε ό,τι αφορά το μέγεθος των ζημιών, ο κ. Ταταράκης λέει με προβληματισμό: «Είναι πάρα πολύ μεγάλες. Η ελιά σαν καλλιέργεια έχει καταστραφεί. Χιλιάδες ελαιόδεντρα έχουν καταστραφεί. Έχουμε μεγάλα προβλήματα στα μελίσσια. Έχουν καταστραφεί πάρα πολλά. Πρόβατα έχουν καεί. Αμπέλια έχουν καταστραφεί. Και έχουμε και χορτολιβαδικές εκτάσεις οι οποίες έχουν καεί κι αυτές. Αυτοί που εκτρέφουν ζώα, οι κτηνοτρόφοι, βρίσκονται σε μια πάρα πολύ δύσκολη θέση. Και κάνω έκκληση σε όσους έχουν ζωοτροφές να συμβάλουν όσο γίνεται περισσότερο, δίνοντας ζωοτροφές στον κόσμο, που πλέον δεν έχει πού να πάει τα κοπάδια του»…
Σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης
Μέχρι και χθες – και προφανώς και τις επόμενες μέρες – οι κάτοικοι του νότιου Ρεθύμνου παρέμεναν σε εγρήγορση και σε επιφυλακή, προκειμένου να μην επαληθευτούν οι φόβοι τους για αναζωπυρώσεις της φωτιάς. Προσπαθούν πλέον να ανακτήσουν τις δυνάμεις τους, ζητώντας όμως και την άμεση στήριξη της Πολιτείας. Στο μεταξύ, οι θεσμικοί φορείς, μεταξύ τω άλλων, θα καταθέσουν αίτημα και για να κηρυχθεί η περιοχή σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Ο πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Δήμου Ρεθύμνου Γιώργος Κατσανέβας περιέγραψε μια πολύ μεγάλη καταστροφή για αγρότες και κτηνοτρόφους και επανέλαβε την πάγια θέση του να αλλάξει επιτέλους ο κανονισμός του ΕΛΓΑ. Και εκτός από την παραγωγή του ελαιοκάρπου που καταστράφηκε, να αποζημιώνονται και τα καμένα δέντρα, αφού ακόμα και παλιά δέντρα της περιοχής, που έστεκαν στη θέση τους πολλές δεκάδες χρόνων, από τη μια στιγμή στην άλλη αφανίστηκαν από τη μανία της καταστροφική φωτιάς.
Τεράστια οικολογική καταστροφή
Η οικολογική καταστροφή είναι τεράστια. Μάλιστα, ενεργοποιήθηκε η υπηρεσία Copernicus/Emergency Management Service – Mapping (κωδικός ενεργοποίησης EMSR593) της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη χαρτογράφηση της περιοχής Μελάμπων Ρεθύμνου, που επλήγη από πυρκαγιά που εκδηλώθηκε στις 15 Ιουλίου.
Σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, κατόπιν εντολής του γενικού γραμματέα Πολιτικής Προστασίας, η Διεύθυνση Σχεδιασμού και Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας ενεργοποίησε ως Εθνικό Σημείο Επαφής την υπηρεσία Copernicus/Emergency Management Service – Mapping της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σκοπός της ενεργοποίησης είναι η παραγωγή χαρτογραφικών προϊόντων και δεδομένων για την περιοχή Μέλαμπες της Π.Ε. Ρεθύμνου, η οποία επλήγη από πυρκαγιά που εκδηλώθηκε την Παρασκευή 15 Ιουλίου, προς υποβοήθηση του έργου των φορέων που εμπλέκονται στην αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών και στη διαχείριση των συνεπειών του φαινομένου.
Το αίτημα έγινε αποδεκτό από την Ευρωπαϊκή Ένωση και αναμένεται άμεσα η διάθεση σειράς χαρτογραφικών δεδομένων και προϊόντων, που προκύπτουν από ανάλυση δορυφορικών εικόνων.
Τα δεδομένα και οι χάρτες της Υπηρεσίας Copernicus/Emergency Management Service – Mapping θα διατεθούν άμεσα από τη Διεύθυνση Σχεδιασμού και Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς δωρεάν, για τη διαχείριση του έργου τους.
Όπως αναφέρουν, «μεγάλη οικολογική και οικονομική καταστροφή προκάλεσε η δασική πυρκαγιά στο νότιο Ρέθυμνο, που ξεκίνησε το μεσημέρι της Παρασκευής 15 Ιουλίου κοντά στην Κρύα Βρύση. Οι θυελλώδεις βόρειοι άνεμοι, που συνεχίζουν να πνέουν το απόγευμα του Σαββάτου 16/7, δυσχεραίνουν το έργο των πυροσβεστικών μέσων, καθώς σημειώνονται συνεχώς αναζωπυρώσεις. Οι δορυφορικές μετρήσεις δείχνουν ότι τα ενεργά μέτωπα το απόγευμα του Σαββάτου έχουν περιοριστεί σημαντικά σε έκταση, με τον κίνδυνο των αναζωπυρώσεων όμως να παραμένει υψηλός λόγω των ισχυρών ανέμων. Εκτίμηση της καμένης έκτασης θα πραγματοποιηθεί το βράδυ του Σαββάτου, αξιοποιώντας δορυφορικά δεδομένα υψηλότερης ανάλυσης».
Για τις εκτιμήσεις
Σύμφωνα με τον περιφερειάρχη Κρήτης Σταύρο Αρναουτάκη, από σήμερα Δευτέρα κλιμάκια του ΕΛΓΑ θα βρεθούν στις πληγείσες περιοχές του νότιου Ρεθύμνου, στον Άγιο Βασίλειο, για τις εκτιμήσεις των καταστροφών. Εμπλεκόμενοι με τον πρωτογενή τομέα δηλώνουν απογοητευμένοι από τις καταστροφές που έχουν υποστεί και αναμένουν με αγωνία, όπως λένε, το πώς θα τους συνδράμει αφενός η Πολιτεία και αφετέρου το μέλλον, όπως λένε, που τους ξημερώνει, δεδομένου ότι η αποκατάσταση των ζημιών στις περιουσίες τους και στο περιβάλλον θέλουν χρόνο.
Στο μεταξύ, μεγάλη φωτιά προκάλεσε σημαντικές ζημιές και στο δάσος της Κέρης στο Ηράκλειο. Η φωτιά προκλήθηκε προχθές Σάββατο και τέθηκε σε μερικό έλεγχο από το βράδυ του Σαββάτου.
Ο απολογισμός, σύμφωνα με την Πυροσβεστική, είναι 200 καμένα στρέμματα, εκ των οποίων τα 100 χαρακτηρίζονται «δάσος» και τα άλλα 100 «δασική έκταση».
Αξιοσημείωτο είναι, εξάλλου, το γεγονός και μιας ακόμη φωτιάς που ξέσπασε σε αποθήκη στην περιοχή της Μονής Αρκαδίου στο Ρέθυμνο χθες, στις 3 το απόγευμα, αλλά σβήστηκε έγκαιρα από την Πυροσβεστική Υπηρεσία, πριν δημιουργήσει ένα ακόμη μεγάλο και ανεξέλεγκτο μέτωπο. Η Πυροσβεστική διεξάγει έρευνα για να διαπιστωθούν τα αίτια της φωτιάς.
Προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή – Ερώτηση Μανόλη Κεφαλογιάννη
Ο Μανόλης Κεφαλογιάννης με ερώτησή του προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζητά τη συμβολή των κοινοτικών ταμείων για την αποκατάσταση των ζημιών που προκαλεί η μεγάλη φωτιά στο Ρέθυμνο.
Αναλυτικά η ερώτηση έχει ως εξής: «Οι δασικές πυρκαγιές συνεχίζουν να προκαλούν τεράστιες καταστροφές στην Ελλάδα. Οι υψηλές θερμοκρασίες, σε συνδυασμό με την παρατεταμένη περίοδο ξηρασίας, ευνοούν τις μεγάλης κλίμακας πυρκαγιές που, δυστυχώς, καταστρέφουν την Ελλάδα χρόνο με τον χρόνο.
Τις τελευταίες ημέρες εκατοντάδες άνθρωποι έχουν απομακρυνθεί από τα σπίτια τους στο Ρέθυμνο στην Κρήτη, τα χωριά Ορνέ, Κρύα Βρύση, Σακτούρια, Άγιος Γεώργιος, Άγιος Παύλος και Μέλαμπες έχουν εκκενωθεί, καθώς πυρκαγιές σαρώνουν χιλιάδες στρέμματα αγροτικών εκτάσεων, κυρίως με ελαιόδεντρα, ενώ έχουν αποτεφρώσει και χιλιάδες πρόβατα και μελίσσια.
Την ίδια στιγμή, εκατοντάδες πυροσβέστες με τη βοήθεια πυροσβεστικών αεροσκαφών και ελικοπτέρων δίνουν μάχη από την Παρασκευή για να ελέγξουν τις μεγάλες πυρκαγιές, που αναζωπυρώνονται συνεχώς εξαιτίας των υψηλών θερμοκρασιών και των ισχυρών ανέμων.
Ερωτάται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή:
- Με ποιο τρόπο μπορεί να υποστηρίξει την Κρήτη για την αποκατάσταση των περιβαλλοντικών και κοινωνικοοικονομικών ζημιών που προκλήθηκαν από τις πυρκαγιές;
- Ποιες επιπρόσθετες μορφές βοήθειας θα μπορούσαν να παρασχεθούν για την αντιστάθμιση των ζημιών που υπέστησαν οι αγρότες και κτηνοτρόφοι στην Κρήτη;».
