Με επιτυχία ολοκληρώθηκε η εκδήλωση του παραρτήματος Χανίων της ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ για την μάχη του Κατσοματάδω.
Η εξιστόρηση των γεγονότων της περιόδου και των λεπτομερειών της μάχης έγινε από τον Σπύρο Δαράκη, ο οποίος ανέφερε ότι:
«Στη σκληρή και άνιση αναμέτρηση με τον πιο βάρβαρο και αδίστακτο εχθρό, τα παλικάρια κι ο λαός της επαρχίας Κισσάμου, όχι μόνο δεν δήλωσαν απόντες , όχι μόνο δεν παραμέρισαν, αλλά έδωσαν και τον καλύτερο εαυτό τους. Σε κάστρα της Εθνικής Αντίστασης μετατράπηκαν τα ορεινά χωριά της επαρχίας ενώ τα παραδείγματα ατομικού και μαζικού ηρωισμού υπήρξαν πάμπολλα. Από τις 17 μικρές και μεγάλες μάχες και συμπλοκές με τους πάνοπλους χιτλερικούς και τους ταγματασφαλίτες του Παπαγιαννάκη, οι μόνιμοι και έφεδροι ΕΛΑΣίτες από την Κίσσαμο βοηθούμενοι και από τις οργανώσεις της περιοχής έδωσαν με επιτυχία τις συμπλοκές με τους Γερμανούς στο Κάτω Σφηνάρι και στο Κούνενι – Στόμιο, τις μάχες στα Παλαιά Ρούματα και στην Κρύα Βρύση κατά των Παπαγιαναίων ταγματασφαλιστών και των Γερμανών και τις μάχες στον Αναβο και στον Κατσοματάδω για την 81η επέτειο της οποίας συγκεντρωθήκαμε σήμερα εδώ αποδίδοντας τον ελάχιστο φόρο τιμής στους νεκρούς και στους πρωταγωνιστές της επιτυχίας της. Οι Γερμανοί που είχαν γνώση πια για την έκταση των οργανωμένων δυνάμεων του ΕΑΜ και την ύπαρξη και δράση των ένοπλων δυνάμεων του ΕΛΑΣ κινούνταν προς την ύπαιθρο με πολυάριθμες και καλά εξοπλισμένες δυνάμεις. Πριν λίγες μέρες, άλλωστε, είχαν υποστεί βαρύ πλήγμα στον «Αναβο».
Εδώ πρέπει να τονιστεί ότι αντίσταση κατά τη διάρκεια της κατοχής δεν έκαναν όλοι. Είναι γνωστό ότι μόνο στο νομό Χανίων έχουν επιβληθεί μεγάλες ποινές από το ειδικό δικαστήριο δωσίλογων σε 130 Χανιώτες – συνεργάτες των Γερμανών. Εκτός όσων για λόγους σκοπιμότητας της εποχής δεν οδηγήθηκαν στο ειδικό δικαστήριο ή απαλλάχθηκαν με βουλεύματα, άλλοι δε πλαισίωσαν τις υπηρεσίες του μεταπολεμικού κράτους».
Για τα γεγονότα της μάχης σημείωσε ότι στις 9 Αυγούστου 1944 ο ΕΠΟΝιτης Χουδαλάκης, ειδοποίησε τη διοίκηση του 3ου τάγματος Κισσάμου – Σελίνου του ΕΛΑΣ, που είχε έδρα το χωριό Καλάθαινες, ότι έξι μεγάλα γερμανικά αυτοκίνητα και ένα τανκς με εκατό και πάνω Γερμανούς πέρασαν για τα Εννιά Χωριά. Στις Καλάθαινες βρίσκονταν τότε μαχητές απ’ το χωριό αλλά και από τα γύρω χωριά.
Το σχέδιο καταστρώθηκε σε αντάρτικη τακτική. Ο καπεταν Μάνωλας με τον Γ.Τζανακάκη έριξαν μεγάλες πέτρες στο δρόμο για να αναγκαστεί να σταματήσει η φάλαγγα των αυτοκινήτων και να γίνει εύκολος στόχος για τους ΕΛΑΣιτες αντάρτες. Ανάμεσα στις απώλειες των ναζί ήταν και ο Γερμανός επικεφαλής του φυλακίου της περιοχής Στροβλών, Βάλτερ, σκληρός βασανιστής, ακουστός για την αγριότητα και βαρβαρότητα που τον διέκρινε, καθώς είχε πραγματικά οργιάσει καταδυναστεύοντας τη περιοχή.
Κεντρική παρέμβαση στην εκδήλωση έκανε ο Πετράκης Μπάμπης, πρόεδρος του παραρτήματος Χανίων της ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ. Στην ομιλία του, σημείωσε: «Φέτος συμπληρώθηκαν 80 χρόνια από τη Μεγάλη Αντιφασιστική Νίκη των Λαών, την καθοριστική συμβολή της Σοβιετικής Ένωσης και του κόκκινου στρατού αλλά και των μαζικών αντιστασιακών κινημάτων στις κατεχόμενες χώρες. Τα ιστορικά συμπεράσματα για τις πραγματικές αιτίες του Β ΠΠ, είναι επίκαιρα όσο ποτέ. Η περίοδος που ζούμε είναι περίοδος όπου διεθνώς έχουμε τα περισσότερα πολεμικά μέτωπα από την εποχή του Β’ ΠΠ. Είναι περίοδος πολεμικής προετοιμασίας για όλους τους ιμπεριαλιστές που συγκρούονται, μακελεύοντας λαούς και σπέρνοντας θάνατο, προσφυγιά και δυστυχία, για το μοίρασμα εδαφών, αγορών, ενεργειακών και εμπορικών δρόμων……
Η Ελλάδα έχει μετατραπεί σε ένα απέραντο ΝΑΤΟϊκό ορμητήριο, με κομβικές στρατιωτικές υποδομές σε όλη τη χώρα. Αυτός ο ρόλος καθιστά τον λαό μας στόχο πιθανών αντιποίνων, σε περίπτωση γενικευμένης σύγκρουσης. Όσο βαθαίνει η εμπλοκή στους πολεμικούς σχεδιασμούς των ΗΠΑ – ΝΑΤΟ – ΕΕ, όσο αναβαθμίζονται οι σχέσεις με το κράτος – δολοφόνο του Παλαιστινιακού λαού, όσο χώνεται πιο βαθιά στους ανταγωνισμούς για τη μοιρασιά της λείας, τόσο η χώρα γίνεται θύτης άλλων λαών και ο λαός μας στόχος των αντίπαλων στο ΝΑΤΟ ιμπεριαλιστικών κέντρων.
Οι μύθοι περί “αμυντικής συμμαχίας” του ΝΑΤΟ που είναι εγγυητής της ειρήνης και της ασφάλειας έχουν καταρρεύσει. Οι αποστολές ελληνικών στρατιωτικών δυνάμεων και εξοπλισμού σε εμπόλεμες ζώνες – στην Ουκρανία, στην Ερυθρά Θάλασσα, στη Σαουδική Αραβία, στον Ινδο-Ειρηνικό – δεν έχουν καμία σχέση με την άμυνα της χώρας ή την προστασία των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων. Υπηρετούν τη στρατηγική αναβάθμισης της ελληνικής αστικής τάξης, τους σχεδιασμούς των εφοπλιστικών και ενεργειακών ομίλων, την ενίσχυση του ΝΑΤΟ σε κρίσιμες περιοχές».
Στην εκδήλωση παραβρέθηκε και απεύθυνε χαιρετισμό ο δήμαρχος Κισσάμου Μυλωνάκης Γιώργος.
Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με κατάθεση στεφάνων και ενός λεπτού σιγή για τους ηρωικούς νεκρούς του αγώνα ενάντια στο φασισμό και το σύστημα που τον γεννά. Στεφάνια κατέθεσαν ο Μαρινάκης Αλέκος εκ μέρους της ΤΕ Χανίων του ΚΚΕ, ο Μυλωνάκης Γιώργος εκ μέρους του Δήμου Κισσάμου, ο Δαράκης Σπύρος εκ μέρους του Δικτύου Μαρτυρικών Χωριών και Πόλεων, ο πρόεδρος του τοπικού συμβουλίου Τοπολίων Πολυχρονάκης Γιάννης, από τον πολιτιστικό σύλλογο Τοπολίων, ο Παπαδογιαννάκης Πέτρος, από τον πολιτιστικό σύλλογο Κατσοματάδω, ο Τζανουδάκης Βασίλης, εκ μέρους της οικογένειας Χουδαλάκη, ο Χουδαλάκης Παναγιώτης, εκ μέρους του παραρτήματος Χανίων της ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ ο Κουτρουλάκης Στράτος και ο Μυλωνάκης Στέφανος εκ μέρους του Μουσείου της Εθνικής Αντίστασης.
